"صدای چکمه های فاشیسم"

سالها پیش یا شاید هم بهتره بگم دهه ها پیش تیتر مقاله ای رو در روزنامه ای دیدم با این مضمون: "صدای چکمه های فاشیسم". اون موقعها یادم میاد که با خودم فکر کردم که چه تیتر دهن پرکنی داره این مقاله و البته از خوندنش هم چیز زیادی دستگیرم نشد. نمیتونم ادعا کنم که اگر امروز هم که چند تا پیرهنی رو بیشتر از اون موقعها پاره کردم، این مقاله رو به دستم بدن خیلی زیادتر ازش سر درمیارم چون اصولاً هیچوقت خودم رو آدمی سیاسی ندونستم و نمیدونم، کلاً هم از سیاست مثل بیشتر آدمای این کرۀ خاکی و شاید هم کره های دیگه سرم نمیشه. ولی این روزا نمیدونم چرا این تیتر اینقدر به ذهنم میرسه، انگار که همش یکی این رو مثل اذونی که اول تولد توی گوش نوزاد میخونن، داره زیر گوشم زمزمه میکنه: "صدای چکمه های فاشیسم"...
آخه مگه میشه که از پوست و گوش و استخون ساخته شده باشی و تحت تآثیر اتفاقاتی که دور و برت و به شکلی زیر گوشت داره میفته، قرار نگیری؟ این همه انسان بخت برگشته رو از خونه هاشون روندن و دربه در و آواره کردن، با سیاستهای غلطشون و منفعت جویانه اشون توی دنیا، با راه انداختن جنگها، با فروش اسحه هاشون، با فقط به دنبال نفت بودنشون، همه رو سوق دادن به این سر دنیا، اونوقت اینجا خونه هایی رو که اینا قراره توش اسکان بگیرن رو دارن دونه به دونه به آتیش میکشن! حزبی هم که خودش رو حامی منافع این مردم میدونه از طریق نت تحریک میکنه و اطلاعات در اختیار یک مشت آدم ابله میذاره که برن و آتیش بزنن! از اونظرف جوون کم عقلی شمشیر به دست میگیره و میره توی مدرسه ای تا هر کسی رو که رنگ پوستش از خودش تیره بود نا به کار کنه... به کجا داره میره این کشور؟ به کجا داره میره این قاره؟ و به کجا داره میره بشریت که دیگه هیچ رنگ و بویی ازش انگار باقی نمونده؟... و باز زیر گوشم زمزمه ای هست: صدای چکمه های فاشیسم نه از خیلی دور دور به گوش میرسه! ای وای به حال ما آدمها که از تاریخمون درس نمیگیریم! 

در "زمان درست"، در "جای درست"... فقط همین!

گفت: خسته شدم از بس این گداها رو جلوی در مغازه ها دیدم. نمیفهمم که چرا این همه گدا رو به این کشور راه میدن؟ این همه پناهنده هم که سرازیر شدن به اینجا! باید جلوشون رو گرفت.
گفتم: داداش، مثل اینکه یادت رفته که خودت هم یک موقعی به هر دلیلی ترک دیار کردی و به اینجا پناه آوردی!

راستی ما آدما چرا اینقدر حافظه امون ضعیفه؟ زود خیلی چیزا رو فراموش میکنیم. بچه که هستیم از بزرگا ایراد میگیریم که نمیفهمن و به خودمون قول میدیم که وقتی بزرگ شدیم با بچه های خودمون "اون رفتارهای غلط و فاجعه آمیز" رو نکنیم. وقتی بزرگ شدیم بهتر که نمیشیم از بزرگترهامون تازه پیشی هم میگیریم و رو دستشون بلند میشیم. از دست معلمهامون شاکی هستیم و دادمون ازشون به هواست ولی وقتی خودمون یک روزی جای اونا رو توی کلاس درس میگیریم از خاطرمون رفته که چه شبها رو از دست معلمها خوابمون نبرده و چه روزهایی که با صورت گریون مدرسه رو ترک نکردیم، میشیم شمر ذالجوشن... حالا هم نقل داستان این مهاجرای بنده خداست که از ناف همین قاره هستن و از در استیصال به این کشور و کشورهای دیگه که وضعیت اقتصادی بهتری دارن پناه آوردن، نه کاری به کاری کسی دارن و نه آزارشون حتی به مورچه میرسه، اول صبح وقت اذون میان و توی هر هوایی بارون و برف و 20 درجه زیر صفر جلوی فروشگاههای مواد غذایی میشینن و به امید اینکه شاید کسی دلش به رحم بیاد و سکه ای توی لیوانهای یک بار مصرفشون بندازه و یا حتی خوراکیی از همون فروشگاه بخره و بهشون بده... چرا ما آدما اینقدر بدذات میشیم بعضی وقتها و فراموش میکنیم که اگر ما جامون با اونا عوض نیست فقط به خاطر شانسه و اینکه تصادفاً جای دیگه ای به دنیا اومدیم و در "زمان درست"، در "جای درست" بودیم... فقط همین!
امروز در همین راستا نوشته ای توی دنیای مجازی خوندم که سر کار رسماً اشک از چشمام سرازیر شد. خوب بود که در اتاقم بسته بود و همکارام این رو ندیدن. نه اینکه گریه کردن برای مرد و نامرد اشکالی داشته باشه ها! اصلا و ابدا! فقط گاهی توضیح دادن بعضی چیزا برای بعضی آدما در بعضی شرایط کار آسونی نیست... بگذریم... صفحۀ پلیس شهری در این کشور و در فیسبوک اینچنین نوشته:

"گاهی سخته که آدم جلوی خودش رو بگیره

امروز همۀ گشتیها سرشون شلوغ بود و شام خیلی از ماها  تکه شکلاتی. یکی از موردهای آخر برای ماهایی که شبکار بودیم، یازده پناهجو بودن که ساعت 9 شب به مرکز مسافرتی اومده بودن. این روزا دیگه این جریانا برامون کاملاً عادیه. توی این جمع بچۀ کوچیکی بود که پتویی رو به دور خودش پیچیده بود و سعی میکرد که خودش رو میون پاهای مادرش گرم کنه. در همین موقع چند تا از گداهای شهر داشتن از اونجا رد میشدن، خودتون میدونین دیگه، همونایی که در سطح شهر جلوی فروشگاهها نشستن. احتمالاً تازه از جایی کمی میوه خریده بودن و میخواستن برای شامشون در جایی بخورن. یکی از اونا نگاهی به جمعیت کرد و از من پرسید که چه خبر شده؟ من هم خیلی کوتاه گفتم که پناهنده ها هستن چون باید به کارم ادامه میدادم.
شخص گدا کیسه نایلون حاوی میوه اش رو برداشت و یکراست به میون جمعیت رفت و همه اش رو به اون مادر داد. بعدش هم در حالیکه داشت دور میشد دستش رو روی قلبش گذاشت! ما پلیسها که اونجا ایستاده بودیم و ناظر این صحنه بودیم، چاره ای به جز اینکه تحت تآثیر قرار بگیریم برامون باقی نموند. بچۀ کوچیک که شاید سه سالش بیشتر نبود موزی رو برداشت و بدون اغراق بگم که اینطور به نظر میومد که اون رو درسته بلعید. قلب ما که خودمون هم بالاخره پدر و مادریم داشت توی سینه از جا درمیومد..."  

توهم رو باید کنار گذاشت

این روزا توی این قاره یک موضوع هست که قسمت اعظم اخبار روز رو تشکیل میده: وضعیت پناهنده هایی که در حال فرار هستن و قصد دارن خودشون رو به یکی از کشورهای عمدتاً واقع در شمال قاره، برسونن. تقریباً تمامی رسانه ها دائماً در حال پوشش دادن اوضاع این بنده های خدا هستن که به معنی واقعی کلام از فلاکت و مرگ فرار کردن و به امید یک زندگی بهتر و از همه مهمتر به امید زنده موندن، جون بر کف راهی بسیار طولانی رو به هر طریقی که براشون امکان پذیر بوده پشت سر گذاشتن...
مردم این دیار این هفته های اخیر شدیداً تحت تأثیر اتفاقات اخیر در مورد پناهنده ها قرار گرفتن و خیلیها به هر طریقی که از دستشون برمیومده کمک کردن. فکر میکردم که با به وجود اومدن این جو در این کشور، شاید خیلی از اونهایی که به طریقی فقط جوگیر شدن و به حزب وحشتناک دست راستیش که فقط یک آرمان اصلی در دستور کارش وجود داره و اونم بستن مرزهای مملکت به روی غیربومیها و بیرون کردن خارجیهاست، رأی دادن و ازشون حمایت میکنن، سر عقل بیان و از محبوبیت این حزب کاسته بشه! ولی زهی خیال خام، به خودم و اونهایی که مثل من چنین افکاری خامی در سر میپروروندن، باید گفت! طبق نظرسنجی همین چند روز اخیر، محبوبیتشون به بالای 20 درصد رسیده، یعنی با یک حساب سرانگشتی از هر پنج نفر در این مملکت یکی داره از این حزب نازیستی که ماسک وطندوستی بر چهره گذاشته و قصد داره که خودش رو طوری دیگه ای در نظر عوام جلوه بده، حمایت میکنه! کاملاً درست شنیدین، وقتی که توی خیابون دارین راه میرین، یا سرکارتون، یا توی دانشگاه، یا توی مغازه و سینما و هر جای دیگه ای، از هر پنج شخص بالای 18 سالی که بهتون نگاهی کرد میتونین مطمئن باشین که یکیش داره روزشماری میکنه که کی میتونه با اردنگی شما رو از اینجا بیرون کنه، حالا شما هر کی میخواین باشین، چهل سال اینجا زندگی کردین و کار کردین و مالیات پرداخت کردین و توی ساختن این کشور سهیم بودین، هیچ فرقی نمیکنه، یا اینکه اگه شماها و امثال شماها توی این مملکت نبودن، گند از سر و کولشون بالا میرفت و کسی نبود که از سالمنداشون پرستاری کنه...
توهم رو باید کنار گذاشت: دمکراسی اینجا وجود داره و مردمش سیاستمدارهاشون رو بر رأس کار مینشونن، ولی خواستۀ سیاستمدارها با تودۀ مردم در رابطۀ با مسئلۀ وجود خارجیها در اینجا یکی نیست. سیاستمدارها بر اساس یک سری منافع خودشون و احزابشون و وجهۀ جهانیشون مهاجرین و پناهنده ها رو به اینجا راه میدن ولی مردمشون ته دلشون راضی نیستن! این رو من در همون سالهای اول ورودم به اینجا متوجه شدم. وقتی اون موقعها مطرح میکردم، همه به من میخندیدن... و امروز متأسفانه داره ثابت میشه که دقیقاً به این شکل بوده و تازه این اولشه. برای من مثل روز روشنه که این حزب یک روزی بزرگترین حزب این کشور خواهد شد... میدونین، از ما که دیگه عمری ازمون گذشته، دیگه گذشته و شاید دیگه فرق خیلی زیادی برامون نکنه، ولی دلم برای بچه هامون میسوزه که بهشون از روز اول هزار امید و آرزو دادیم و گفتیم که اینجا بهشت برینه، اینجا همه شما رو از خودشون میدونن، اینجا بهتر از مملکت خودتونه و هرگز احساس غربت نخواهید کرد... توهم رو باید کنار گذاشت حتی اگر کنار گذاشتنش خیلی دردناک باشه!

عمری که گذشت: 60. و کتاب زندگی هنوز ادامه داشت

{قریب به نه سال پیش بدون اینکه قصد نوشتن اینچنینی رو داشته باشم شروع به نوشتن این مجموعه کردم. در عرض این نه سال فراز و نشیب های زیادی توی زندگی من وجود داشتن که باعث به وجود اومدن لحظاتی شدن که خودم هم شک داشتم که روزی این مجموعه و مجموعه های متعاقبش رو بتونم به پایان ببرم، ولی ظاهراً پایان زیاد هم دور از دسترس نبوده... با تشکر فراوون از همۀ دوستانی که در این راه دراز همیشه همراه عموناصر بودن، چه اونهایی که خوانندگان خاموش و ناشناس بودن و چه اونهایی که گاهی با یادآوری کردن نکات سازنده اشون این خونۀ محقر رو مزین میکردن، در اینجا آخرین قسمت این مجموعه رو تقدیم حضورتون میکنم.}

باورم نمیشد که همه چیز اونطور معجزه آسا در حال درست شدن باشه! وقتی که به چند ماه قبلش فکر میکردم و یادم میفتاد که چطور همه چیز تیره و تاریک بود و یا شاید هم اونطور به نظر میرسید و حالا چطور سوسوی نوری خفیف رو در انتهای تونل تنگ و تاریک میشد دید، شعفی که سراسر وجودم رو فرا میگرفت، وصف کردنی نیست. نگرانی وجود داشت و در واقع اگر وجود نداشت، عجیب بود، چون به دنبال سرنوشتی میرفتیم که همه چیزش نامعلوم بود. تمام سعی خودمون رو میکردیم که همۀ پلها رو پشت سر خودمون خراب نکنیم و به قولی بیگدار به آب نزنیم، در عین حال اما ریسک این وجود داشت که تیرمون به هدف نخوره و بعدش مجبور بشیم دست از پا درازتر دوباره برگردیم سرجای اولمون، چه بسا عقبتر از خونۀ اول.
برادر دوست دیرین که در این راه پیشگام ما به حساب میومد و همین مسیر رو  طی کرده بود، با من تماس گرفت. گفت که بلیط هواپیما رو برای چه مسیری بگیرم و در واقع پیشنهادش همون مسیری بود که هم خودش و هم دوست دیرین رفته بودن. مقصد شهر کوچیکی در نزدیکی پایتخت کشور مورد نظر بود و اینطور که پای تلفن به من میگفت مسیری بود که اون دوران زیاد شناخته شده نبود و اکثراً همۀ مهاجرین و پناهنده ها به دو سه شهر بزرگ این کشور وارد میشدن و طبیعتاً به دلیل تعداد زیاد مهاجرین و پناهنده در این شهرها، برخورد پلیس و مأموران در فرودگاهها خیلی خوب نبود. ظاهراً این شهری که به ما پیشنهاد شده پلیس بسیار خوش برخورد و مهربونی داشت.
برای خرید بلیط به آژانش مسافرتی در مرکز شهر مراجعه کردم. پرواز مستقیم به اون شهر از کشور محل اقامت ما وجود نداشت و بایستی در کشور دیگه ای توقف میکردیم و هواپیمامون رو عوض میکردیم. دو مسئله در این میون برای ما حائظ اهمیت زیادی بود: یک اینکه نباید میفهمیدن که کشور مبدأ ما کجاست، دو اینکه باید بدون در دست داشتن پاسپورت و بلیط وارد خاک اون کشور میشدیم. مستقیم نبودن پرواز این شانس رو برای ما فراهم میکرد. با تحویل ندادن بار و بردن فقط بار دستی مورد شمارۀ یک قابل حل بود ولی مورد شمارۀ دو رو بایستی چکار میکردیم؟ بالاخره بدون پاسپورت که نمیتونستیم از ابتدای مسیر سوار هواپیما بشیم. خوشبختانه این مورد دوم رو هم برادر دوست دیرین برامون حل کرد. در تماسی که بعد از خرید بلیط با ما گرفت گفت که "شما در فرودگاهی که قراره هواپیماتون رو عوض کنین، من به دیدارتون میام و در اونجا من پاسپورتهای شما رو ازتون میگیرم و با خودم میبرم. بعد از اون هم چون موقع سوار شدن هواپیما دیگه پاسپورتها رو کنترل نمیکنن مشکلی نخواهید داشت. بعد هم ادامه داد که توی دستشویی هواپیما چند دقیقی مونده به فرود  ته بلیط و کارتهای سوار شدن به هواپیما رو پاره کنید و توی توالت بریزین و به این طریق بدون هیچ مدرکی وارد خاک اون کشور میشین."
همۀ کارها تقریباً همونجور که برنامه ریزی کرده بودیم انجام شدن، بلیطها خریده شدن، وسائلمون به انباری خونۀ دوستان منتقل شدن و فقط مونده بود صبر و تحمل تا روز موعود، یعنی حدوداً تا دو هفته بعد از تولد یک سالگی پسرم.
برای جشن تولد پسرم همۀ دوستان اومدن، همۀ اونایی که توی اون سالهای آخر یار و یاور ما بودن. همه میدونستیم که این دیدار خداحافظیه و شاید تا مدتهای مدیدی دیگه همدیگه رو نتونیم ببینیم... و روزهای متعاقبش هم مثل باد گذشتن و تا چشم به هم زدیم دیدیم که دوستان دارن از بیرون قطار برای ما دست تکون میدن و قطار ما هم به سمت پایتخت در حال حرکته... و شب آخر در کنار دو دوست و یار دبستانی که از شروع این سفر با من بودن و حالا در خاتمه اش هم شرکت داشتن. شب آخر حس غریبی وجودم رو گرفته بود. سعی میکردم که دیگران متوجهش نشن و تا اونجایی که درتوانم بود خودم رو آروم نشون میدادم، اما تو دلم آشوبی برپا بود. فکر فردا رو میکردم و اینکه آیا همه چیز به خوبی پیش خواهد رفت، اینکه آیا خواهند فهمید که ما از کجا اومدیم و به چه شکل، اینکه آیا با ما برخورد خوبی خواهند داشت، همه و همۀ اینها مثل سنگی بود که روی قلبم داشت سنگینی میکرد... ولی در انتها دیگه اهمیتی نداشت، هرچه بادا باد! دیگه بالاتر از سیاهی رنگی که وجود نداشت! یک موقعی وطن رو به قصد سرنوشتی نامعلوم به عنوان نوجوونی تنها و ناپخته و خام ترک کرده بودم و حالا داشتم به عنوان جوونی کمی پخته تر و با همسر و بچه این کشور رو به مقصدی نامشخص ترک میکردم. عمری بود که در اون سالها گذشته بود و عمری بود که در پیش رو بود. اگرچه انتها نبود و زندگی هنوز ادامه داشت ولی پایان یک دورۀ مهم از زندگی من بود، فصلی بود که خاتمه پیدا میکرد و فصلی دیگه داشت آغاز میشد... و کتاب زندگی هنوز ادامه داشت.

پایان

عمری که گذشت: 59. پایان راه نزدیک بود

وقتی که به عقب برمیگردم و یاد اون سالهای زندگیم میفتم، احساس عجیبی بهم دست میده، انگار که خودم نبودم که تمامی اون روزا رو تجربه کردم، انگار که همۀ اینا رو کسی دیگه ای نشسته و برام از اول تا آخر تعریف کرده... اینقدر همه چیز دور از واقعیت به نظرم میرسه! نمیدونم، شاید اگر امروز هم دوباره تحت همون شرایط قرار بگیرم بازم چنین تصمیمی رو بگیرم، شاید هم دیگه مثل اون روزای جوونی جسارتش رو نداشته باشم... کی میدونه وکی اصولاً میتونه که بدونه!
تصمیم نهایی به هر روی دیگه گرفته شده بود: مهاجرت. سؤال بزرگ در این میون این بود که چطور بایستی خودمون رو به اون کشور میرسوندیم. خوشبختانه شرایط جابجایی در اون سالها به سختی امروزه نبود. گرفتن ویزای توریستی به خصوص برای ماهایی که اقامت دانشجویی کشوری در این قاره رو دارا بودیم، به هیچ عنوان مشکل بزرگی نبود، بنابرین مشکل اساسی در واقع ورود به اون مملکت نبود.
دوست دیرینه یک مدت بعد دوباره تماس گرفت. از شنیدن خبر تصمیم ما خیلی خوشحال شد. قرار شد که برامون از طریق دوستی دعوتنامه ای رو مهیا بکنه، دوستی که من چندین سال قبل توی همون خونه ای که با دوست دیرین آشنا شده بودم، دیده بودمش. دو نفر بودن که اون سالا تازه اومده بودن و قصدشون هم در واقع کوچ به کشور دیگه ای بود ولی بعداً دیگه ازشون هیچ خبری نداشتیم و نمیدونستیم که به کجا رفتن! حالا دوست دیرینه دوباره از کجا یکیشون رو پیدا کرده بود و به چه شکل، دیگه از حوضۀ معلومات من خارج بود. اینجور که دوست دیرینه میگفت قرار بود که این آشنای قدیمی برای سفری به پایتخت کشور ما بیاد. قرار شد که دعوتنامه رو با مهر و امضا و تأیید همراه خودش بیاره که سریعتر به دست ما برسه.
چند وقت بعد تلفن خونه زنگش به صدا دراومد و خود این آشنای قدیمی بود. از شنیدن صداش خیلی خوشحال شدم. میدونستم که برامون خبرای خوب آورده. گفت که چند روزی بیشتر در پایتخت نخواهد بود بنابرین من باید هر چه سریعتر خودم رو بهش میرسوندم.
اون دوران پسرداییهای دوست دیرین توی پایتخت به همراه یک شریک سوم رستورانی باز کرده بودن. دوست دیرین هم البته مدتی قبل از مهاجرتش اونجا بهشون کلی کمک کرده بود. قراری که با این آشنای قدیمی گذاشتم توی همون رستوران بود.
فردای همون روزی که بهم تلفن کرد خودم رو با قطار به پایتخت رسوندم و به اون رستوران رفتم. چهره اش کاملاً توی ذهنم بود با اینکه یکی دو جلسه بیشتر ندیده بودمش ولی یک کمی تغییر کرده بود، شاید هم به خاطر این بود که دیگه سبیل نداشت. خیلی گرم و صمیمی باهام برخورد کرد به خصوص که دید به زبون مادریش باهاش صحبت میکنم. بعد از کمی گپ زدن دعوتنامه رو درآورد و به من داد. گفت که خیالم جمع باشه و هیچ مشکلی هم به وجود نخواهد اومد. بعدش هم کمی از اوضاع اون کشور برام گفت که درواقع همگی مثبت بود و برای من قوت قلب. بعدش هم ازم خداحافظی کرد و رفت برای تمرین، چون اینجور که میگفت برای اجرای تئاتری با گروهی اومده بودن... اتفاقاً توی همون رستوران یکی از دوستای قدیمی رو هم ملاقات کردم که سالها بود دیگه ندیده بودمش، یعنی از موقعی که درسش رو تموم کرده بود و توی شهر دیگه ای توی یکی از شرکتهای بزرگ مخابراتی مشغول به کار شده بود.
با داشتن دعوتنامه دیگه مشکلی بر سر راه دادن تقاضای ویزا وجود نداشت. خوشبختانه توی همون شهر ما این کشور کنسولگریی داشت و میشد همونجا تقاضای ویزا رو داد. توی یکی دو روز بعدش همین کار رو هم کردم و بعد از اون دیگه فقط بایستی منتظر میشدیم تا ویزا به دستمون میرسید. به گفتۀ خانمی که عملاً به تنهایی کنسولگری رو میچروخند و یک آشنایی هم با دوست هم دانشگاهی من داشت، این پروسه چند هفته ای ممکن بود به طول بیانجامه.
عملاً تا ویزا رو دریافت نمیکردیم کار دیگه ای رو نمیتونستیم انجام بدیم و برنامه ریزی کنیم. در اصل هنوز هیچ برنامۀ خاصی رو هم نریخته بودیم، اینکه کی بریم و اسبابمون رو چکار کنیم. اونچه که مسلم بود چیز زیادی نمیتونستیم با خودمون ببریم به دلیل اینکه اینجور که بهمون گفته شده بود قرار نبود که هیچ چیزی رو تحویل بار بدیم.
و سرانجام بعد از چند هفته انتظار ویزا بالاخره اومد. از خوشحالی داشتیم بال درمیاوردیم و از طرفی هم نگرانیهامون تازه داشت شروع میشد. وضعیت مالی بهتر که نشده بود به یقین بدتر هم شده بود. بایستی به طریقی برای خرید بلیط هواپیما از جایی پول تهیه میکردیم. راستش در تمام عمرم به جز از دو نفر تا به اون روز از کسی قرض نگرفته بودم، یکی دوست دیرین بود که توی اون شرایط خودش هم در وضعیت خیلی بهتر از من قرار نداشت و دیگری هم دوست و یار قدیمی دورۀ مدرسه بود که به اتفاق هم از وطن خارج شده بودیم. در فکر این بودیم که چه باید بکنیم که دخترعمۀ مهربون بهمون پیشنهاد داد که میتونه این پول رو به ما قرض بده. خدا عمرش بده که در اون شرایط بزرگترین کمک رو به ما کرد. بهش گفتم بهت قول میدم که به محض رسیدن به اونجا و مشخص شدن وضعیتمون در اولین فرصت این پول رو بهت برگردونیم. میدونستیم که خودش هم به این پول احتیاج داره و در واقع پدرش از طریق برادرش که اون ور آب زندگی میکرد برای اون میفرستاد.
مشکل وسائل رو هم ساختمونیهای دختر مهربون برامون حل کردن. گفتند که میتونیم وسائلمون رو توی انبار اونها که در زیر شیروونی ساختمونشون بود، بذاریم، و خیالمون از این بابت راحت باشه... مثل اینکه همۀ کارها دیگه داشت انگاری جور میشد.
اصلاً باور کردنی نبود برام که چطور همه چیز به این شکل درست شده بود و داشتیم بعد از اون همه سال اون کشور رو به مقصد کشوری که ازش در واقعیت هیچی نمیدونستیم، ترک میکردیم. چه سرنوشتی در انتظارمون بود و آیا موفق میشدیم که راضیشون کنیم تا به ما سرپناهی بدن، از حیطۀ دانسته هامون در اون روزهای بهاری خارج بود، در روزهایی که حالا مدت زیادی به تولد یک سالگی پسرم باقی نمونده بود... به پایان راه دیگه چیز زیادی نمونده بود.

ادامه دارد

عمری که گذشت: 58. پیش پردۀ "بهشت برین"

توی این چند صباحی که از عمرم گذشته بارها و بارها برام پیش اومده که قبل از اینکه یک اتفاق یا جریان خاصی توی زندگی برام رخ بده، به طریقی با اون جریان یا اتفاق آشنایی پیدا کنم، درست مثل موقعی که برای دیدن فیلمی به سینما میری و قبل از شروع فیلم پیش پرده ای از فیلمهای آینده رو برای تماشاچیان به نمایش میذارن. زمانی که میهن رو به قصد اومدن به این کشور و برای تحصیل ترک کردم، مشکلاتی در اون دوران برای گرفتن پذیرش تحصیلی برامون پیش اومده بود و ما به هر دری زده بودیم که از هر دانشگاهی که شده پذیرشی اخذ کنیم. شروع اقامتمون در پایتخت در خوابگاهی عمومی بود و در اونجا بود که من زیر تختی که برای خوابیدن بهم داده بودن،  کلی کتابهای یادگیری زبان رو تصادفاً پیدا کرده بودم و البته حدسش براتون شاید زیاد سخت نباشه که راجع به کدوم زبان دارم صحبت میکنم. مطمئن هستم که حدستون کاملاً درسته، و زبان کشوری بود که ما برای احتیاط پذیرش از دانشگاهی در شهر دومش رو به همراه خودمون داشتیم. بعداً که کار پذیرش تحصیلی درست شد و ما زندگی دانشجویی رو در اون دیار آغاز کردیم همۀ این جریانها به دست فراموشی سپرده شدن، اما چند سال بعد، بعد از اینکه ازدواج کردم، همسرم در یکی از سفرهاش به وطن با خانمی همسفر شد که مقصد نهاییش به کشور ثالث بود. توی راه این خانم کلی از اون کشور و امکاناتش سخن رونده بود و خلاصه اینقدر گفته بود که همسرم رو کلی تحت تأثیر قرار داده بود. تا مدتی توی خونه همه اش راجع به این "بهشت برین" صحبت میکرد و میگفت: چقدر خوب میشد اگر ما هم میتونستیم کوچ کنیم و بریم به اون کشور! و باز هم یقین دارم که میدونین صحبت از کدوم کشور بود!
با اینکه این پیش پردها چندین بار به صراحت بهمون نشون داده شده بودن، در پایان پاییز اون سال در حالیکه پسرم عمرش داشت به نیم سال نزدیک میشد، ما به تنها چیزی که فکر نمیکردیم، مهاجرت بود! برای سفر یک هفته ای برنامه ای ریخته شده بود و منتظر بودیم تا تعطیلات فرا برسن و ما دیدارها رو با خانواده در وطن تازه کنیم.
دیدن خانواده مثل همیشه دلپذیر بود، به خصوص که این بار مهمونی جدید رو هم به همراه خودمون برده بودیم که دل از تک تکشون میبرد. گاهی این حس به ما دست میداد که ما دیگه خودمون وجود خارجی براشون نداریم و نامرئی هستیم. خیلی سعی میکردم که ناراحتی و نگرانی خودم رو پنهون کنم تا دیگران متوجه نشن که من درونم با چه احساساتی دارم دست و پنجه نرم میکنم، اینکه هر کسی رو که میدیدم و باهاش خداحافظی میکردم، توی دلم میگفتم:"خدا میدونه، دیگه دوباره کی بتونم ببینمت".
سفر خیلی کوتاه هر از همیشه به نظر رسید در عین اینکه به هر حال کوتاه هم بود. دوباره به دنیای واقعی خودمون و به تلخیهای روزمرگی برگشتیم. باز هم کار و کار و کار بدون داشتن هدفی مشخص...
از دوست دیرینه خیلی وقت بود که خبر نداشتم. از طریق پسرداییهاش که همیشه باهاشون در تماس بودم، شنیده بودم که خودش رو برای بار دوم به "بهشت برین" رسونده و این دفعه دیگه مثل دفعۀ قبلش ظاهراً بیگدار به آب نزده! آخه، بار اول انگار کاملاً قانونی و خیلی شیک ویزا گرفته بوده و در اونجا هم تقاضای پناهندگی کرده بوده. بعد از سه ماه بهش گفته بودن که "شما که هم پاسپورت دارین و هم ویزای جایی که ازش به اینجا اومدین، خوب حالا تشریفتون رو ببرین و دوباره برگردین به همونجا!"، بعد هم سوار هواپیماش کرده بودن و خیلی محترمانه اخراجش کرده بودن. این دفعه بدون پاسپورت و از مسیر دیگه ای وارد اون کشور شده بود و مثل باقی پناهنده ها توی کمپ موقت بهش جا داده بودن...
یک روز تلفن خونه امون زنگش به صدا دراومد و تصادفاً من خودم گوشی رو برداشتم. خود خودش بود، دوست دیرینه. از شنیدن صداش خیلی خوشحال شدم، از اینکه میدیدم حالش خوبه و صحیح و سلامته. داشت از تلفن عمومی زنگ میزد و میدونستم که هزینۀ تلفنش زیاد میشه، به همین خاطر سعی کردم که صحبت طولانی نشه. وقتی از وضعیت ما پرسید و متوجه شد که همه چیز به هم ریخته، مثل همیشه که خیلی رک بود و مستقیم سر اصل مطلب میرفت، گفت: "شما هم پاشین بیایین اینطرف! اونجا دیگه جای موندین براتون نیست توی اون شرایط!" اولش کمی باهاش مخالفت کردم و گفتم "کجا بیایم؟! کلی مشکلات بر سر راه اومدن ما هست و به این سادگیها که نیست" ولی مقاومت زیادی هم راستش رو بخواین نکردم. برای اولین بار بعد از مدتها داشتم نقطه ای روشن رو توی اون ظلمات اون دوره میدیدم. بهم گفت: "اصلاً نمیخواد نگران باشی. اینجا حتماً به راحتی بهتون اقامت داده میشه چون شما بچۀ کوچیک دارین."
بعد از اون مکالمۀ تلفنی با اون این موضوع رو در میون گذاشتم و البته جای هیچگونه تعجبی نبود که از این پیشنهاد استقبال کرد. اینجور که به نظر میومد پیش پرده حالا دیگه داشت جدی جدی به نمایش گذاشته میشد. ولی همونطور که به دوست دیرین هم گفته بودم هفت خوان رستم در پیش بود تا ما به مقصد برسیم. چطور باید خودمون رو به اون کشور میرسوندیم؟ رفتن ما کلی هزینه در بر داشت. به چه شکلی و از چه طریقی باید میرفتیم که ما رو دوباره برنگردونن به مبدأ و از همۀ اینها مهمتر ما به هیچ عنوان دلمون نمیخواست که گذرنامه هامون رو از دست بدیم و دلمون میخواست که این امکان حداقل برای زن و بچه وجود داشته باشه که بتونن به وطن سفر کنن. وقتی به همۀ اینها فکر میکردم احساس میکردم که سرم گیج میره و این پروژه غیرممکن به نظر میرسید، ولی حداقل از لحاظ روحی دیگه ای پروسه ای بود که در ما به جریان افتاده بود و بازگشت به عقب دیگه وجود نداشت. پیش پردۀ "بهشت برین" چندین بار به ما نشون داده شده بود و ما هرگز فکر نمیکردیم که روزی به تماشای اون در سالن سینمای زندگی بریم!

ادامه دارد  

عمری که گذشت: 57. آخرین سفر به وطن

آدما وقتی روزای بد رو توی زندگی میگذرونن فکر میکنن که دیگه از اون بدتر ممکن نیست، در حالیکه واقعیت امر اینه که هر وقت فکر کردی که داری بدترینها رو تجربه میکنی، بدترش هم وجود داره. میخوام بگم که اون روزا، روزای خوبی نبودن، آیندۀ نامعلوم، وضعیت نامشخص، درس ناتموم و عدم امکان بازگشت به وطن در اون شرایط، همه و همه دست در دست همدیگه میدادن که روحیۀ آدم رو تا جایی که میشد تضعیف کنن. چاره ای وجود نداشت به جز اینکه عطای درس رو فعلاً به لقاش بخشید و به طریقی فقط امرار معاش کرد... باید حداقل زندگی رو برای زن و بچه فراهم میاوردم!
توی ماههای آخر قبل از تولد پسرم، با زوجی رابطۀ دوستیمون نزدیکتر شده بود، زوجی که تازه ازدواج کرده بودن و آقای خونه رو من از قدیم میشناختم ولی هیچوقت رابطۀ نزدیکی باهاش نداشتم. قدیما خودش و پسر دیگه ای که ظاهراً فامیلش بود توی شهری در نزدیکی ما درس میخوندن. اینجور که به نظر میومد درس برای اون هم خیلی خوب پیشرفت نداشت و بعد از ازدواجش به شهر ما نقل مکان کرده بودن. ارتباطمون زمانی صمیمانه تر شد که درست یکماه بعد از تولد پسرم و اولین معاینه اش پیش پزشک اطفال کاشف به عمل اومد که غدۀ کوچیکی به طور مادرزادی در مقعدش وجود داره که میباست با جراحی برداشته بشه. از اونجاییکه طفل یکماهه بایستی مرتب شیر مادر میخورد و خونۀ ما به بیمارستان نسبتاً دور بود، چون خونۀ این زوج درست در نزدیکی بیمارستان قرار داشت، بنابرین به پیشنهادشون خونۀ اونا زنونه شد و مال ما مردونه... خوشبختانه بعد از تقریباً یک هفته همه چیز به خوبی و خوشی پیشرفت و زندگی بعد از اون به حالت عادی خودش بازگشت کرد.
نمیدونم که الان توی اون کشور چه موقعیتهای کاریی برای دانشجوهای خارجی وجود داره، احتمالاً بهتر از اون دوران نباید باشه. در هر صورت در اون سالها و در اون شهر تنها کارهایی که نیاز به اجازۀ کار نداشتن از تعداد انگشتهای دست تجاوز نمیکردن. فروش روزنامه، پخش اعلامیه و در بهترین شرایط  کار "سیاه" - یعنی کارهای  بدون اجازه کار و در واقع غیرقانونی - در رستورانها و دیسکوتکها از جملۀ این کارها محسوب میشدن. کار روزنامه به تنهایی بخور و نمیر بود یعنی به زحمت کفاف یک نفر رو میکرد تا چه برسه به یک خانواده، مگر اینکه با مسئول فروش روزنامه بده بستونی داشتی و بهت جاهایی رو برای ایستادن و فروختن میداد که درآمدت از فروش بالا باشه. شنیده بودم که یکی از روزنامه ها در اون دوران که عمدتاً فروشندگانش اهل کشورهای شمالی آفریقا بودن، مسئول فروش که خودش هم با این فروشندگان هموطن بود، پولهای کلون از این بیچاره ها میگرفت و جاهای خوب رو بهشون میداد! پخش اعلامیه هم به تنهایی شاید درآمد زیادی نداشت ولی باز امکاناتش بیشتر بود به خصوص اگه برای پخش به خارج از شهر میرفتی.
خلاصۀ کلام اینکه دیگه هم به فروش روزنامه و هم به پخش اعلامیه مشغول شدم. بالاخره تهش یک چیزی میموند و به شکلی شاید کفاف میداد. تا اینکه از طریق همون دوست که بالا بهش اشاره کردم بهم خبر رسید که کارگاه کارتن سازیی نیاز به نیرو داره و ظاهراً اصراری هم به داشتن اجازۀ کار نداره. اینجور که میگفت پولش هم خوبه. قرار شد که با هم سری به اونجا بزنیم و ببینیم که آیا به ما کار میده یا نه!
صاحب کارگاه اهل همون کشور بود و با همسرش اونجا رو اداره میکردن. کارشون در واقع برش انواع و اقسام ورقه های مختلف مثل کارتن، کاغذ و موکت و غیره بود. بهمون شرایط رو گفت و اینکه ساعتی چقدر دستمزد میده. روز اول که برای کار رفتیم یک روز آخر هفته بود و کارگرهای استخدامی خودش تعطیل بودن. در کمال تعجب  دیدیم که یکی از هموطنان خودمون که خودش هم دانشجو بود، سرپرستی کارها رو به عهده داشت و به هر کسی میگفت که کجا و روی چه دستگاهی کار کنه.
بعد از شروع به کار در این کارآگاه دیگه فقط یک روز در هفته رو روزنامه میرفتم، یعنی پنج شنبه شبها که به واسطۀ ضمیمۀ آخر هفته، روزنامه فروشش خیلی بالا بود و درآمد خوبی از طریق گرفتن انعام دستگیر آدم میشد. روزها گاهی تا 12 ساعت هم کار میکردم و وقتی به خونه میومدم رمقی برام دیگه باقی نمیموند. بزرگ شدن پسرم رو روزبه روز بیشترحس میکردم و گاهی که خسته به خونه میرسیدم، مادرش اون رو روی تخت ما میذاشت و من در کنارش دراز میکشیدم و به چشمهای معصومش که به من زل میزدن، نگاه میکردم و با خودم در دل میگفتم که "کوچولوی من، تو ارزشش رو داری!"
رییس کارگاه که کار من رو زیر نظر گرفته بود و دیده بود که خیلی سریع کار میکنم، بهم پیشنهاد داد که آخر هفته ها من سرپرستی رو به عهده بگیرم که برای من البته خیلی خوب بود هر چند که از نظر درآمد تأثیری خاصی برام نداشت و فقط مسئولیتم رو بیشتر میکرد.
زمستون در راه بود و داشتیم رفته رفته به کریستمس نزدیک میشدیم. با شرایطی که پیش اومده بود و من عملاً ترک تحصیل کرده بودم، وضعیت نظام وظیفه ام و داشتن معافیت تحصیلیم در اون دوران زیر سؤال میرفت. این بود که هر دوی ما به این فکر افتادیم که اگر زود نجنبیم و سری به وطن نزنیم، شاید حداقل من دیگه تا مدتها نتونم بدون دردسر برم و خانواده رو ببینم. از طرف دیگه پسرم رو هنوز هیچکس از اعضای خانواده به جز خواهر اون ندیده بود. با اینکه شرایط هم زیاد مساعد نبود، ولی تصمیم گرفتیم یک هفته ای هم که شده یک سر به وطن بریم... و من ته دلم ندایی میگفت که این آخرین سفرم به اونجا خواهد بود و حداقل تا سالهای سال دیگه نخواهم تونست عزیزانم رو ملاقات کنم!

ادامه دارد

عمری که گذشت: 56. بقاء

چند سالی میشد که وطن رو به قصد تحصیل ترک کرده بودم. در طی اون چند سال آروم آروم به تنهایی و نبودن خانواده عادت کرده بودم ولی برای جوونی توی اون سن و سال کمبود عزیزان همیشه حس میشه. اومدن خاله به اتفاق خانواده اش در اون تابستون برای من حس خیلی خوبی رو دربر داشت. واقعیتش همیشه از موقعی که به یاد داشتم به خاله هام خیلی نزدیک بودم. اون موقعها دلیلش رو اینطور میدیدم که شاید به خاطر اختلاف کم سنی بین ما باشه، بیشتر اونا رو خواهرهای بزرگترم میدیدم تا خاله و همین باعث شده بود که رابطۀ خیلی نزدیکی باهاشون داشته باشم. این خاله که حالا چند روزی رو مهمون ما بود از همه اشون کوچیکتربود و به همون نسبت خیلی از من بزرگتر نبود.
خاله و همسرش به جز دخترهاشون مهمون دیگه ای هم همراه خودشون آورده بودن و اونم خواهر شوهرخاله بود. در اصل از طریق اون بود که تونسته بودن ویزا بگیرن و به دیدار ما بیان. خواهر شوهرخاله در یکی از کشورهای نزدیک به ما در این قاره زندگی میکرد و طبق صحبتهایی که توی اون چند روز برای ما کرد از یکی از دیارهای اونور آب موفق شده بود اقامت بگیره و خلاصۀ کلام قصد مهاجرت داشت.
توی اون چند روز از هر فرصتی که پیش میومد استفاده میکردم و با خاله خلوت میکردم. البته توی آپارتمان کوچیک کار زیاد آسونی نبود با در نظر گرفتن تعداد. شانس بزرگی که داشتیم این بود که دختر عمه برای تعطیلات به وطن رفته بود و اتاق سوم آپارتمان هم بدون مستأجر بود.
نگرانیم رو از خاله نمیتونستم پنهان کنم، نگرانیم از وضعیت جدیدی که برامون به وجود اومده بود، اومدن پسرمون و پیش نرفتن درسها و از همۀ اینا بدتر نگرانیم از اینکه موقعیت مالیمون به چه شکلی خواهد شد. خاله گفت: پسر خوب، جای تعجبی نیست که اینقدر نگران هستی! با این همه مشکلاتی که دور و برت برای خودت درست کردی... میدونستم که قصدش سرزنش نیست و از سر دلسوزی میگه.
شهر ما خیلی بزرگ نبود و جای زیادی برای نشون دادن به مهمونا نداشت، بنابرین پیشنهاد دادم که  یک روزه هم که شده میتونیم سری به پایتخت بزنیم. از اونجاییکه ماشین اونها برای حداکثر یک نفر دیگه جای خالی داشت، اون و خواهرش و پسرم خونه موندن و فقط من به همراه خاله و خانواده یک روز صبح زود به طرف پایتخت روانه شدیم. مسافت خیلی زیادی نبود و بعد از چند ساعتی به مقصد رسیدیم. پیدا کردن جاهای دیدنی برای من که همیشه با وسائط نقیلۀ عمومی به همه جا رفته بودم، با ماشین اصلاً کار آسونی نبود، ولی با پرس و جو بالاخره چند جا رو موفق شدم که بهشون نشون بدم. در مجموع سفر بدی از آب درنیومد و البته برای بچه های خاله که اون دوران سن زیادی نداشتن کمی طاقتفرسا بود. این باعث شده بود که در راه برگشت مرتب با هم بحث و جدل بکن، اون هم سر چیزهای جزئی و کوچولو. شوهرخاله که این جریان و شنیدن صدای دعوا از صندلیهای پشت کمی عصبیش کرده بود، ناگهان توقف کرد و به دختر کوچیکش گفت: حالا که اینقدر شلوغ میکنی همینجا پیاده ات میکنم و خودمون میریم! طفلک دختر خاله کوچولو که از ترس رنگ از رخسارش پریده بود شروع به زاری و التماس کرد، ولی در انتها با وساطت بقیه شوهرخاله از خر شیطون پایین اومد و به باقی مسیر ادامه دادیم... آخرهای شب بود که به خونه رسیدیم، از سفر یک روزه ای که امروز بعد از گذشت نزدیک به سه دهه واضح و روشن جلوی چشمانم هست، سفر با کسایی که امروز هر کدوم به سرنوشتی دچار شدن که شاید در اون تابستون گرم و طولانی از مخیلات هیچکدوم ما هم این سرنوشتها گذر نمیکردن... گاهی فکر میکنم که زندگی جداً چقدر پست و پلید میتونه باشه و چطور بعضی از آدمها رو اینچنین ملعبۀ دست خودش قرار میده!
خیلی سریع گذشت دیدار عزیزان! بعد از چند روز رفتند و ما رو دوباره تنها به حال خودمون گذاشتند. البته هنوز تنهایی مطلق نبود، چون خواهرش هنوز پیش ما بود. تابستون داشت رفته رفته به انتهای خودش نزدیک میشد و نگرانی من از امتحانها روز به روز بیشتر میشد. چند تا امتحان عقب افتاده داشتم که حتماً باید از پسشون برمیومدم تا به حد نساب برای فرستادن ارز تحصیلی سالیانه میرسید. میدونستم که دلش میخواست با خواهرش یک گشتی توی اون کشور بزنن ولی من اصلاً از لحاظ روحی آمادگی نداشتم و بایستی به هر قیمتی که بود خودم رو برای امتحانها آماده میکردم. به همین خاطر قرار شد که اونا برن و پسرم رو هم با خودشون ببرن تا من در آرامش بتونم درس بخونم. کار ساده ای نبود با یک شیرخورۀ چند ماهه و مسافرت با قطار ولی از طرف دیگه چاره ای هم نبود!
و سرانجام تابستون هم به پایان خودش نزدیک شد و در این فاصله دختر عمه از سفر وطن برگشت، اتاق سوم به یک دختر هموطن اجاره داده شد و خواهرش هم کمی زودتر از موعد مقرر بلیطش رو جلو انداخت و به وطن برگشت. تا جایی که در توانم بود سعی کردم که خودم رو برای اون امتحان بزرگ و مهم آماده کنم ولی در انتها شوربختانه نتیجۀ خیلی خوبی نداد و این موضوع روحیۀ من رو بیش از پیش تضعیف کرد. البته هنوز شانس برای پر کردن تعداد واحدهای ضروری وجود داشت و در نهایت هم موفق شدم واحدها رو به حد نساب برسونم، بیخبر از اینکه سرنوشت دیگه ای  انتظار ما رو میکشید و دیگه پاس کردن امتحانها تأثیر زیادی نداشت! به زودی برامون خبر رسید که قوانین ارز تحصیلی رو تغییر دادن و طبق اون دیگه به من و خانواده ام هیچ ارز تحصیلیی تعلق نمیگیره! انگار دنیا رو روی سرم خراب کرده بودند، و برای اولین بار توی زندگیم نه را پس میدیدم و نه راه پیش! برای هدفی ترک دیار کرده بودم و به اون کشور اومده بودم، هدفی که نیمۀ راه مجبور بودم اون رو رها کنم و قدم در مسیر دیگه ای بذارم! دیگه صحبت از اهداف و ایده آلها توی زندگی نبود، حالا فقط یک واژه برای من مفهموم داشت: بقاء! بقاء برای ادامۀ زندگی و کشیدن بار مسئولیت در قبال کسی که من از خانه و خانواده دورش کرده بودم و از اون مهمتر در قبال موجودی که بدون اینکه از من خواسته باشه به این دنیا آورده بودمش!

ادامه دارد

اهمال دنیا

میگن لذتی که در عفو هست در انتقام وجود نداره! همیشه این رو شنیدیم و همیشه هم سری از روی موافقت تکون دادیم . گفتیم که البته که اینجوره، البته که باید اینجور باشه. میدونین، من میگم هیچ چیز تو دنیا زیباتر از اون نیست که آدم با احساسات خودش صادق باشه، و حتی اگر سعی کرد ماسکی به صورت بزنه و یا اینکه خواست به قولی صورت خودش رو با سیلی سرخ نگه داره تا دیگران نفهمن که چی داره از ذهنش گذر میکنه، دست کم تو دل خودش با خودش صادق باشه و نخواد که سر خودش رو هم کلاه بذاره!
سؤال بزرگ من اینجاست: وقتی به روح و جسم ما زخمهای عمیقی وارد میارن، زخمهایی که شاید سالهای سال طول بکشه تا به شکلی التیام پیدا کنن، آیا جداً میتونیم توی روی دنیا نگاه کنیم و بگیم "هیچ چیز بهتر از بخشیدن نیست"؟! اصلاً بیایم بخشیدن رو تعریف کنیم اول تا بعداً دیگه هیچ بحث و جدلی در این مورد پیش نیاد. بخشش به چه معنیه؟ یعنی اینکه یکی مرتکب اشتباهی میشه و بعد خودش به جرمش معترف میشه و در انتها آدم توی دلش میگه: انسان جایزالخطاست، با سعی در فراموش کردن من زندگی رو برای خودم ساده تر میکنم، پس میبخشم تا خودم احساس بهتری داشته باشم و بتونم در زندگیم به شادی و خوشبختی نیل پیدا کنم. و اما همۀ این پروسه منوطه به اینه که مجرم به گناه خودش اعتراف کنه و به طریقی از کرده های خودش پشیمون باشه، مگه نه؟  خوب حالا، اگه اومدیم و این مجرم نه تنها به جرم خودش معترف نبود بلکه دو قورت و نیمش هم باقی بود که: "کردم که کردم، خوب کردم، حقت بود و تا جونت بالا بیاد..."! میخوام ببینم، اونایی که اعتقاد به لذت بعد از عفو دارن بازم معتقد هستن که باید بخشید؟! اینجاست که آدم باید با خودش کمال صداقت رو داشته باشه و دست کم توی دل خودش هم که شده بگه: "نه! نه میبخشمت و نه از سر تقصیراتت میگذرم! قصد انتقامی در کار نیست، چون بزرگترین انتقام در حق موجودات پست و عاری از وجدان توی این دنیا اینه که اهمال بشن... و دنیا اهمالت کرده و خواهد کرد!" 

عمری که گذشت: 55. "انشالله تفریح بعد از جنگ"

اگه ازم میپرسیدن که دلت میخوای زمان رو به عقب برگردونی و اگه قادر به انجام چنین کاری بودی در اون صورت دلت میخواست به کدوم سالها برگردی، به یقین میگفتم همون تابستون، تابستونی که زندگی من برای همیشه تغییر کرد، تابستونی که میدونستم شروع زندگی موجودی بود که از خودم به جای گذاشتم برای روزی که دیگه قراره توی این دنیا نباشم.
توی اون تابستون دیگه همۀ فکر و ذکر ما شده بود این پسر کوچولو که روز به روز شکل عوض میکرد و شیرینتر میشد. حالا دیگه همه چیز رو میدید و به همه چیز عکس العمل نشون میداد. در کنار گریه هاش بهمون لبخند میزد و لبخندهاش قند توی دل همگی آب میکرد. خوشحالی فقط از آن ما نبود بلکه همۀ دوستانمون رو هم شاد کرده بود و این شادی اونا خوشحالی ما رو دو چندان میکرد.
خبر خوبی از وطن رسید. قرار بود برامون مهمون بیاد. خالۀ کوچیکم به اتفاق خانواده قصد داشتن که برای مدتی به این قاره بیان و گفته بودن که در این بین حتماً دلشون میخواد سری هم به ما بزنن. هنوز دوران جنگ در وطن بود و به واسطۀ اون گرفتن ویزا کار ساده ای نبود. ازم دعوتنامه خواستن که براشون با تلکس فرستادم. و برای اونایی که سنشون به کلمۀ تلکس قد نمیده بگم که تلکس وسیلۀ ارتباطیی شبیه فاکس بود که از طریقش میشد متونی رو به راههای دور فرستاد.
سه سالی از ازدواج ما میگذشت. تا به اون سال من سالگردمون رو فراموش نکرده بودم ولی اون تابستون اونقدر که فکرم مشغول بود نیمدونم چطور شد که به کلی از یادم رفت! یادم میاد که با دوست دیرینه پسرم رو برای هواخوری به بیرون برده بودیم. ساعتها قدیم زدیم و از هر دری گفتیم. کوچولو توی کالسکه اش بود و از هوای خوب لذت میبرد. ناگهان یادم اومد که اون روز چه روزیه. خیلی ناراحت شدم از این موضوع و احساس خیلی بدی بهم دست داد. میدونستم که دیگه خیلی دیر شده و کاریش هم نمیشه کرد ولی با خودم فکر کردم که حتی اگر هم دیر شده باشه بازم شاید بشه کاری کرد. سر راه از مغازه ای که دیگه در حال بستن بود گل وشیرینی خریدم... ولی وقتی به خونه رسیدیم و نگاههای مأیوس اون و لبخند تلخش رو دیدم متوجه شدم که دیگه کار از کار گذشته! تنها درسی که اون روز به من آموخته شد این بود که دیگه هرگز چنین روزی رو فراموش نکنم... و نکردم، هرگز! حتی در بدترین روزهایی که من اون روز حتی ازشون خبر نداشتم و فقط کمینم رو میکشیدن!
دخترعمه برای تعطیلات تابستون به وطن رفته بود. در این میون خبر جدید دیگه ای برامون رسید و اون هم اومدن مهمون دیگه ای برامون. خواهر اون میخواست به دیدار ما و خواهرزاده اش بیاد، خواهر زاده ای که تازه چند وقتی بود که از بودنش خبردار شده بود. با وجود مشکلات برای گرفتن ویزا کارش خیلی زود درست شد و تا ما بخوایم به خودمون بجنبیم روز پروازش رو بهمون خبر دادند.
چند سال قبلش از وطن با دو دوست و یار دبستانی خارج شده بودم. و با اینکه موقع ورود به همین شهر اومده بودیم ولی در انتها شروع تحصیلاتمون در پایتخت بود. من اما یک سال بعد به خاطر رشتۀ تحصیلی که همیشه بهش علاقه داشتم و در اون دوران تنها در این شهر وجود داشت، دوباره به همین شهر بازگشت کرده بودم. تماسم ولی با این دو دوست هرگز قطع نشد و هر چند وقت یک بار به دلایل مختلف سری بهشون میزدم. مسافت زیادی نبود و با قطار سه ساعته در پایتخت بودی. بعد از اینکه این دو دوست خبر بچه دار شدن ما رو شنیده بودن تصمیم گرفتن که برای دیدار ما به شهرمون بیان که برای من جداً مایۀ خوشحالی بود. یکی از این دو دوست در این بین ازدواج کرده بود. یکی دو روزی رو پیش ما بودن که خیلی هم بهمون خوش گذشت و اومدنشون باعث شد که اون با خانم این دوست با هم آشنا بشن.
روز اومدن خواهرش دیگه نزدیک بود. پروازها از وطن فقط به پایتخت میومدن و بنابرین کسی باید به پیشوازش میرفت. خاطرم نیست که چطور به این نتیجه رسیدیم که خودش به پایتخت بره برای این امر. در اصل به واسطۀ شیرخوار بودن پسرم این مسئله غیر ممکن بود، ولیکن توی اون مدت اتفاقی افتاده بود که ما مجبور شده بودیم بهش تا مدتی شیر خشک بدیم! به دلیلی نامعلوم سینۀ مادر قارچ زده بود و شیر دادن برای اون به دلیل درد شدید غیرممکن شده بود. این شد که من میتونستم در نبودش به راحتی از پسرم مراقبت کنم.
خواهرش اومد. از دیدن ما و به خصوص پسرم داشت پردرمیاورد. ذاتاً زن خیلی مهربونی بود و در نشون دادن محبتش هرگز دریغ نمیکرد. اولین جمله ای رو که در اولین نگاهش به پسرم به ما گفت هرگز از یادم نمیره: "این بچه که مثل اینجاییهاست و اصلاً شبیه شرقیها نیست!" راستش چون موهای بسیار ریز بور داشت و چشمها هم که کاملاً روشن، ترکیبی از سبز و قهوه ای روشن. کاملاً حق داشت و این رو ما از بقیه هم شنیده بودیم. اومدن خواهرش خیلی براش دلگرمی بود. و من این رو صد در صد درک میکردم چون تمام دوران بارداری رو دور از خانواده گذرونده بود و میدونستم  که برای یک زن شرقی این چقدر مشکل بوده.
مدت زیادی نگذشت که از خاله هم خبر خوش رسید. گفتند که از طریق کشور دیگه ای ویزا گرفتند و حالا هم همونجا هستند. ظاهراً در وطن که تقاضای ویزا کرده بودند باهاشون موافقت نکرده بودند. بعدها شوهرخاله ام تعریف میکرد که کنسول بهش گفته بوده برای تفریح میخواین برین یا برای تجارت و وقتی در جواب کلمۀ تفریح رو شنیده بود، گفته بوده: "انشالله تفریح بعد از جنگ". شوهرخاله ام هم از در غیظ و عصبانیت گفته بوده: "این من هستم که تصمیم میگیرم کی وقت تفریحه!". در هر صورت اینطور که به نظر میومد خاله و خانواده اش موفق شده بودند در کشور ثالث تقاضای ویزا بدن و در اونجا دیگه از این بازیها سرشون درنیاورده بودن!

ادامه دارد

عمری که گذشت: 54. روشنترین نقطۀ زندگی من

اون شب رو چطوری صبح کردم خودم هم نمیدونم. هیجان انگار که تمام وجودم رو در خودش گرفته بود و بهم اجازه نمیداد که چشم روی هم بذارم. چشمام بسته بود ولی کاملاً هشیار بودم و در عین حال هم به هیچ شکلی هشیار نبودم. تمام مدت احساس میکردم که دارم در رؤیا به سر میبرم. هر کاری که میکردم باورم نمیشد که این اتفاق بزرگ توی زندگیم افتاده باشه اونم توی اون سن و سال، باورم نمیشد که حالا یک موجود کوچولویی رو به این دنیا آوردم که تمام و کمال زندگیش به من وابسته است. و این حس در در اون شب گرم بهاری برای خودم هم عجیب به نظر میومد. آخه من که در واقع تنها نبودم، ما که در اصل دو نفر بودیم که در آیندۀ این پسر کوچولو سهیم بودیم ولی با این وجود از همون شب ابتدا هم حسی در درونم بهم میگفت که تو به تنهایی مسئولیت بزرگ کردنش رو به دوش خواهی کشید!
فردای اون روز با دخترعمه به اتفاق به عیادت تازه فارغ رفتیم. از اونجاییکه من از قبل به این جریان فکر کرده بودم و میدونستم که روزش فرا میرسه قبلاً  در یک فرصت مناسب و به طوری که اون متوجه نشه با دختر عمه  به مغازۀ طلافروشیی که دخترعمه سراغ داشت و به نظرش جنسهاش مناسب بود رفته بودیم و از اونجاییکه که من حدوداً میدونستم که دنبال چی هستم و معمولاً هم در انتخاب کردن مشکلی ندارم، خیلی زود چیزی رو که مد نظرم بود خریده بودیم.
خیلی خوشحال بودم و دلم میخواست هر چه زودتر برسیم تا این طفل کوچیک رو که شب قبلش فقط  ساعتی رو باهاش گذرونده بودم ببینم ولی وقتی به اونجا رسیدیم خوشحالیم همه تبدیل به نگرانی شد. بهم گفتند که بیلیروبین خون نوزاد تنظیم نبوده و باید یک مدتی زیر نور مخصوص باشه. وقتی با دکترش صحبت کردم البته کمی خیالم راحتتر شد چون طبق گفتۀ اون این حالت زردی توی نوزادها اصلاً چیز عجیبی نیست و زیاد اتفاق میفته. بهم قول داد که تا روز بعد حالش کامل بهتر بشه. و البته همینطور هم شد.
توی یکی دو روز آینده دیگه کاملاً سر حال اومده بود و ثانیه به ثانیه میشد تغییر رو درش حس کرد. حالا دیگه به اتاق مجاور خودش منتقلش کرده بودن. کلاً چهار نفر توی اتاق بودن که بچه هاشون همه توی اتاق کناری بودن و این دو اتاق از طریق دری رو به داخل به هم متصل بودن و به این شکل مادرها میتونستن در صورت گریستن نوزاداشون شب و نصفه شب بهشون سر بزنن.
تخت کناریش متعلق به دختری بود که خیلی جوون به نظر میومد. به هیچ وجه به قیافه اش نمیخورد که مادر شده باشه. معلوم شد که هفده سال بیشتر نداره که البته حامله شدن و بچه دار شدن توی اون سن برای اون دوران بسیار عجیب به نظر میومد. یک روز هم که برای ملاقات رفته بودم دیدم کلی ملاقاتی داره و به افتخار نورسیده براش شامپانی باز کرده بودن. در کمال تعجبم دیدم که مادر هم مشغول نوشیدنه! با تعجب از اون پرسیدم که مگه این خانم بچه اش رو شیر نمیده، گفت آره من هم بهش گفتم ولی دخترک خندید و گفت اشکالی نداره، بچه ام هم لذت میبره!
دکتری که مسئول پسرم توی بخش بود ظاهراً پرفسور دانشکدۀ پزشکی اون بیمارستان در قسمت زنان هم بود. میگفتن که خیلی باسابقه و با تجربه است و اینجور که از اسمش هم معلوم بود اصلیتی یهودی داشت. در صحبتی که باهاش داشتم بهم گفت که اگر میخواین پسرتون رو ختنه کنین من این کار رو به عنوان کاری تفننی انجام میدم ولی حتماً باید توی همین هفته انجام بگیره. میدونستم که اگر بزرگتر بشه به مراتب دردناکتر و پر دردسرتر میشه بنابرین با این پیشنهادش موافقت کردم.
عملش رو توی همون یکی دو روز بعد انجام داد. طبق گفتۀ خودش خیلی زود بعدش میتونستیم به خونه ببریمش اما متأسفانه اینطور نشد یعنی روز بعد از این عمل پسرم تب کرد که میگفتن احتمالاً به خاطر عمله. بعدش هم دیگه به این سادگی مگه ترخیص میکردن! منتقلش کرده بودن به بخش مراقبتهای ویژه و اونجا تحت نظرش داشتن. مادرش مجبور بود هر چند ساعت یکبار به اونجا بره و بهش شیر بده. از اون بدتر هم به من دیگه اجازۀ وارد شدن به اون بخش رو نمیدادن که این برای من خیلی ناخوشایند بود.
سرانجام بعد از نزدیک به ده روز بالاخره وقتی که دیگه تب نداشت و همه چیز مرتب به نظر میرسید مادر و نوزاد رو مرخص کردن و ما به اتفاق به خونه اومدیم. و تازه زندگی با بچه و بچه داری شروع شد ولی خیلی برای من لذتبخش بود و به قولی اصلاً از عمرم به حساب نمیومد. مرتب بهش سر میزدم و مثل این آدمهای ندید بدید که انگار به عمرشون بچه ندیدن همه اش نگران بودم که نکنه طوریش باشه. وقتی هم بیرون میرفتیم با یک وسیلۀ مخصوص که اون دوران رسم بود به سینۀ خودم میبستمش و با افتخار توی خیابونهای شهر راه میرفتم... خلاصه که عالمی بود برای خودش بچه دار شدن در اون سن و سال!
امروز که سالها از اون بهار میگذره و پسرم به قول قدیمیها دیگه مردی برای خودش شده - البته اگر بعضیها این ایراد رو نگیرن که "مردی" رو تعریف کن اول - خیلی وقتها با خودم فکر میکنم که سالهای زیادی از زندگیم و جوونیم رو صرف بزرگ کردن این پارۀ تنم کردم، سالهایی رو که خیلی از آدمها این روزا و شاید هم حتی همون روزا صرف خود رو پیدا کردن و خوش گذروندن میکردن و میکنن، وقتی خوب از این خودیابی سیر شدن اونوقت به دنبال تشکیل خانواده و بچه دار شدن میرن. راستش رو بخواین نمیتونم بگم که کار اونها غلطه و مال من درست بوده، ولی این رو میدونم که حتی حاضر نیستم یک ثانیه از این سالها رو با مال اونها عوض کنم! در انتها هر کسی باید توی زندگی از کرده های خودش خرسند باشه و اون احساس رضایت خاطر رو در زندگیش داشته باشه. در این لحظه اینقدر رو میدونم که اون همیشه  روشنترین نقطۀ زندگی من بوده، هست و خواهد بود... برای همیشه!

ادامه دارد

مرد تنهای روز

خوب نیست که آدم همه اش توی گذشته ها زندگی کنه، این چیزیه که من همیشه هم به خودم میگم و هم به اطرفیانم. گذشته ها رو باید به حال خودشون گذاشت. اما در عین حال فراموش کردن کاملشون هم شاید به صلاح نباشه، یعنی به خصوص اون قسمتهاییش که مربوط به خاطرات خوب آدم میشه! خاطرات خوب رو باید با دل و جون حفظ کرد در ذهن و تا اونجایی که میشه سعی در فراموش نکردنشون کرد...
و به یاد گذشته های خیلی خیلی دور افتادم امروز صبح در این آخرین روز ثلث اول تابستون، اونم چه تابستونی در این کشور! در محل کارم وحداً وحید نشسته ام و دارم این کلمات و جملات رو رقم میزنم. به یقین برای همه اتون مرتب پیش میاد که فکری به ذهنتون برسه و بعدش فکرهای جور و واجورتون دست به دست هم بدن، و در نهایت ناگهان ببینین که کجا بودین و به کجا رسیدین. و افکار من هم  امروزاینچنین شروع شدن: تنها بودن سر کار، مرد تنهای روز، "من مرد تنهای شبم"، اون ترانۀ معروف دهۀ پنجاه و خواننده اش... و رفتم به بیش از سه دهه و نیم پیش:
توی اتاق کوچیکمون موزیک به پا بود و خواننده با اون سوز همیشگیش در حال ناله  بندۀ خدا "من مرد تنهای شبم، مهر خاموشی بر لبم..." نمیدونستم چرا هر بار که این ترانه رو میشنیدم دلم از اون ته ته میگرفت. میگفتن که بیچاره خواننده اش همسرش رو از دست داده و از در تنهایی خودش این ترانه رو سروده. راست و دروغش به گردن راویهاش!
- چقدر این ترانه دلم رو به درد میاره و حتی گاهی شاید حالت بغض بهم دست بده!
= هیچ میدونی من اونو شخصاً میشناخمتش؟
- نه، نمیدونستم! از کجا؟ 
= خواستگار خواهرم بودم سالها. ولی خواهرم اصلاً ازش خوشش نمیومد. بیچاره اونقدر اومد و رفت، اومد و رفت که آخرش هم خسته شد و رفت پی زندگیش و ازدواج کرد. بخت برگشته انگار آدم خوش شانسی نبود چون همسرش رو بعداً از دست داد. 
با اینکه مدت زیادی نبود که میشناختمش ولی میدونستم که اهل دروغ و اغراق نیست. توی اون مدت کوتاه اینقدر به من و دو دوستم توی اون شهر غریب کمک کرده بود که خوبیش دیگه کاملاً برام مشهود بود.
گفتم: شاید اگه خواهرت بندۀ خدا رو پذیرفته بود دچار سرنوشت دیگه ای میشد.
لبخندی زد و گفت: آره شاید هم درست بگی ولی خواهرم هیچ حسی بهش که  نداشت هیچ حتی ازش بدش هم میومد. اینقدر که زیاد میومد و پاپیچ میشد که اسمش رو گذاشته بود "خرمگس" و هر جا سر و سراغی از این حشره وجود داشت میگفت که بازم ... پیداش شده.
و خواننده هنوز هم در حال خوندن بود: تنها و غمگین رفته ام، دل از همه گسسته ام... 

این دوست رو از اون سال به بعد دیگه ندیدم. چندین سال پیش توی دنیای مجازی پیداش کردم و پیغامی براش نوشتم ولی ازش هیچ خبری نشد. راستش یک مدتی خیلی پکر شدم از اینکه هیچ عکس العملی نشون نداده بود ولی بعد با خودم فکر کردم که آدم چه میدونه که توی این همه سال چه بر او گذشته و الان توی چه شرایطی داره زندگی میکنه! اینقدر رو میدونم که در شرایطی بسیار سخت به ما کمکهای بزرگی کرد و ما رو زیر بال و پر خودش گرفت. اینقدر رو میدونم که در اون تابستون خاطرات بسیار بسیار خوبی رو با هم داشتیم. امیدم اینه که در هر حالی که هست فقط سلامت و خوشبخت باشه... ای بابا، چقدر زود گذشت و چقدر عمر سریع از ما پیشی گرفت. روزای خوبی بودن اون دوران و امروز وقتی بهشون فکر میکنم خوشحالم از اینکه این شانس رو داشتم که چنین روزا و لحظه هایی رو توی زندگیم تجربه کنم.

عمری که گذشت: 53. و تولدی دیگر

میگن زمان باعث میشه آدم فراموش کنه، میگن زمان همۀ زخمها رو التیام میبخشه و البته کاملاً درست میگن، ولی بعضی حسها نه از بین میرن و نه حتی کمرنگ میشن! با اینکه سالیان سال از اون شب گرم بهاری میگذره ولی کافیه چشمام رو ببندم و به راحتی میتونم همۀ احساسات اون شبم رو دوباره از نو احساس کنم، اون حس انتظار رو، اون حس نگرانی رو و اون حس امید و شادمانی رو...
فاصلۀ بین دردها همینطور کمتر و کمتر میشدن. ماما مرتب میومد و سرکشی میکرد. توی اون فاصله یک متخصص زنان هم اومد و معاینه اش کرد. وقتی که فهمید که من دستم توی کار مهندسی پزشکیه و کمکی سر درمیارم طرز صحبت کردنش کاملاً عوض شد، انگار که داشت با همکارهای پزشکش حرف میزد. با من شوخی کرد و گفت: "خوب حالا که اینجا هستی باید طرز کار تمام این دستگاهها رو برامون توضیح بدی" و با گفتن این جملات لبخندی زد. من که توی اون موقعیت به هیچ عنوان حال و حوصلۀ شوخی رو نداشتم در جواب لبخندش من هم لبخندی زدم و گفتم: حتماً! یادم میاد که این سؤال از ذهنم گذشت که چه دلیلی داره که هم ماما باید اونجا باشه و هم متخصص زنان. جواب این پرسشم رو چندین ساعت بعد گرفتم. راستش اون کشور توی خدمات درمانی بسیار عالی بود و حدس میزنم که هنوز هم باید باشه ولی سنتهای خیلی عجیب و غریبی در خدمات پزشکیشون داشتن اون دوران، مثلاً اگر کارت به بیمارستان میکشید و برات آمپولی تجویز میشد، هرگز به جز پزشک حق تزریق رو نداشت! بودن متخصص زنان بالای سر مریض هم دقیقاً یکی دیگه از این جریانها بود.
یکی از خاطره هایی که از اون شب کاملاً شفاف و واضح توی ذهنم باقی مونده جو صوتی فضای اون سالن بود. سالنی نسبتاً بزرگ بود که تخت خانمهای در حال وضع حمل رو با پرده از هم جدا کرده بودن ولی صداها به طور مشخصی قابل سمع بود. نکتۀ جالب اینجا بود که صداهایی خیلی خفیف از خانمهای دیگه میومد، درست مثل نفس نفس زدنهای خیلی آروم از راه دور که نشانۀ اومدن دردهاشون بود. ولی وقتی دردهای اون میومدن ناگهان فضای کل سالن پر میشد از جیغ و فریاد! این برای پرستارهایی که براشون اینجور داد و فریادها بیگانه بودن، خیلی عجیب بود. یادم میاد که به واسطۀ گرم بودن هوا یک لحظه یکی از پرستارها پنجرۀ اتاق رو باز کرد و این درست همزمان شد با یکی از این دردها. چنان صدای فریادش به بیرون از فضای اتاق رفت و پیچید که پرستار بیچاره سریع خودش رو دوباره به پنجره رسوند و اون رو بست. ساعت حوالی هشت و نه شب بود.
راستش این حالت که فقط از قسمت ما اینچنین صدای داد و فریاد بلند بود حس خیلی خوبی به من نمیداد و ما هم که کلاً توی شرق فرهنگ خجالت کشیدن توی خونمون هست، ولی خوب در عین حال هم شرایط اینطوری بود و کاری هم نمیشد کرد. چند روز بعد یکی از پرستارها در صحبت دوستانه ای که با من داشت گفت که پزشکی توی همون بیمارستان کار تحقیقاتیی در رابطه با میزان درد زایمان و مقایسۀ زنهای شرقی و غربی به عمل آورده بوده که در اون بر اساس دلائل علمی ثابت کرده بود که "زنان شرقی درجۀ درد زایمانشون به مراتب بالاتر از زنان غربیه" و به همین دلیل هم هست که اینچنین فریاد بر میارن در موقع زایمان... کاش این پرستار اون شب حاضر بود و این جریان رو برای من تعریف میکرد و کمی از خجالتم کاسته میشد.
دیگه ساعت حدودهای ده شده بود که فاصلۀ دردها به زیر پنج دقیق رسیده بودن و دیدم که ماما داره خودش رو آماده میکنه. من تمام مدت بالای سرش و در کنار تخت ایستاده بودم. اون متخصص زنان هم دیگه حالا به اتاق اومده بود و از نزدیک کارهای ماما رو زیر نظر داشت. کنار ماما ایستاده بود و مسلح به چاقو و قیچی جراحی آماده بود بود تا در موقع مقرر "برش دردناک" رو بده... و درست ساعت ده و بیست و پنج دقیقۀ شب بود که اتفاق بزرگ بالاخره افتاد. در یک چشم به هم زدن من فقط دیدم که موجود کوچیکی انگار که از سرسره ای به سمت پایین سر خورده باشه به بیرون جهید و ماما به سرعت برق و باد گرفتش و تا من فرصت کنم پلکی به هم بزنم، بند ناف رو زده بود.  ماما رو به من کرد و گفت: "پسره"! و من مات و مبهوت به اون موجود کوچیک نگاه میکردم و نمیتونستم چشم ازش بردارم. خیلی سریع بردنش برای تر وتمیز کردن. بعد هم بلافاصله نوبت بیرون اومدن جفت بود... حالا نوبت متخصص زنان رسیده بود و کاری که از اول در واقع قرار بود انجام بده، کاری که ماما اجازه انجام دادنش رو نداشت یعنی زدن بخیه البته اگر از اون "برشی" که داده بود صرف نظر کنیم!
خیلی طول نکشید که پسر کوچولومون رو ترگل و ورگل و لای پارچه پیچیده به اتاق آوردن و روی سینۀ مادرش گذاشتن. من که تا اون دقیقه فرصت گرفتن عکس رو پیدا نکرده بودم، یعنی حتی به فکرم هم نرسیده بود، اولین عکسها رو ازش گرفتم. دیری نگذشت که تازه وارد کوچولو مشغول خوردن اولین وعدۀ غذاییش در این دنیا شد و با چه اشتهایی هم میخورد، انگار که یک عمر بود که گرسنه مونده بود و از صحرای قحطی زده ها فرار کرده بود.
مدت کوتاهی رو بعدش  اونجا موندم ولی دیگه باید میرفتم چون ساعت پاسی از نیمه های گذشته بود. مادر و نوزاد رو به بخش بردن و من هم بیمارستان رو به مقصد خونه ترک کردم. اون موقع شب آخرین ترامواها و اتوبوسها دیگه رفته بودن و چاره ای به جز گرفتن تاکسی نداشتم. همونجا جلوی بیمارستان ایستگاه تاکسی بود. سوار یکیشون شدم و آدرس رو به راننده گفتم... احساس میکردم که توی این دنیا نیستم، احساس میکردم که روی زمین نیستم و دارم بالای ابرها پرواز میکنم. اصلاً متوجه نشدم که کی در خونه رسیدیم! فقط یک لحظه صدای رانندۀ تاکسی رو شنیدم که گفت: "آقا، رسیدیم! نمیخواین پیاده شین؟" گفتم: بله، البته! و وقتی یک اسکناس درشت رو بهش داده دادم که دو برابر کرایه اش بود و گفتم باقیش مال خودتون، راننده چشمهاش از فرط خوشحالی برق زد. و ادامه دادم: امشب شب بزرگی در زندگی منه! آخه، میدونین، من امشب صاحب پسری شدم.

ادامه دارد

معتاد صبح دوشنبه

دلم میخواد برم با تمام وجودم تکونش بدم و اون ته سیگار رو از دستش بگیرم و پرت کنم روی زمین و تا اونجایی که در توانم هست زیر کفشهام له کنم...
روز دوشنبه است و طبق عادت این سالهای اخیر صبح خیلی زود بیدار میشم و از خونه بیرون میزنم. آخه یکشنبه ها "روز خانواده" است و بر حسب عادت تنهایی در این روز زود به بستر میرم که صبحش تا "اذون" نگفتن سوار بر اتوبوس باشم و پیش به سوی کار. دوشنبه ها صبح برام مظهر شروع و تلاشه، مظهر ورزشه و جنب و جوش...
از خونه تا محل کار در واقع راه زیادی نیست، یعنی اگر این کوه لعنتی سر راهم قرار نداشت به راحتی میشد پیاده به محل کار رفت. وسائط نقلیۀ عمومی هم مستقیمش وجود نداره و مجبورم که وسط راه درست در پایۀ کوه تعویضی انجام بدم و با تراموا از تونلی عبور کنم و به این شکل مانع کوه رو از سر راهم بردارم. این تعویض کلۀ سحر دردسرش اینه که تأخیرش زیاده و باید مدت زیادی رو معطل بشم و معطلی چیزیه که هیچوقت با گروه خون عموناصر سازگاری نداشته! اگر اتوبوسم از در خونه به موقع بیاد و سر وقت به نیمۀ راه برسه، یک امکان وجود داره که از دست این معطلی خلاصی پیدا کنم و به اتوبوسی برسم که به جای شکافتن دل کوه اون رو دور میزنه...
نمیدونم چرا هر وقت که از اتوبوس اولی پیاده میشم، تا به دومی برسم دائم توی دلم با خودم میگم: "ای کاش الان اونجا نباشه! ای کاش حداقل یک امروز رو نبینمش!" ولی متأسفانه انگار که مثل ساعتی سوئیسی تنظیمش کرده باشن، اون ساعت صبح، که خروسها هم هنوز آواز قوقولی قوشون رو سر ندادن، اونجا سر ایستگاه ایستاده، مات و مبهوت و با "دوشاخۀ محبتش" ته سیگاری  خاموش رو نزدیک به لبان غنچه کرده اش نگه داشته... و با دیدنش دلم میگیره :( حالم جداً بد میشه! خودم هم نمیدونم چرا! این اولین آدم معتادی نیست که توی زندگیم دیده ام و به یقین آخرینش هم نخواهد بود، ولی هر دوشنبه صبح که میبینمش تا ساعتها صورت تکیده اش، جثۀ لاغرش با اون اوورکت ارتشی کلاهدارش توی ذهنم نقش میبنده و به سادگی هم دیگه بیرون نمیره... و هر دوشنبه صبح وقتی میبینمش، دلم میخواد برم با تمام وجودم تکونش بدم و اون ته سیگار رو از دستش بگیرم و پرت کنم روی زمین و تا اونجایی که در توانم هست زیر کفشهام له کنم... حالم از هر چی اعتیاده توی این دنیای بیرحم و کثیف به هم میخوره!

منکران فی الارض

نخست وزیری داشتیم در این دیار چند سال پیش که البته دیگه به طور جدی در صحنۀ سیاست نیست. در دورۀ خودش کلی کار مثبت و منفی انجام داد درست مثل باقی سیاستمدارایی که بر مسند قدرت میشینن. راستش رو بخواین نه کارای مثبتش زمان وزارتش تو ذهنم هست و نه کارای منفیش ولی اونچه که از این آدم به یادم مونده دورۀ قبل از به قدرت رسیدنشه، وقتی که حزبشون بی رهبر مونده بود و رسانه ها دائماً به دنبال این بودن که معادلۀ "کی نفر بعدی خواهد بود؟" رو حل بکنن. در این میون مرتب با این شخص توی رادیو و تلویزیون مصاحبه میکردن و سؤال دائمشون این بود که آیا اون به رهبری حزب درخواهد اومد یا نه، و جواب اون هم این بود که "این اتفاق به هیچ عنوان نخواهد افتاد"! و خلاصۀ کلام، سرتون رو درد نیارم که از اونا اصرار و از این سیاستمدار انکار. این جریان ماهها به طول انجامید. سرانجام یک روز که هیچکس انتظارش رو نداشت ناگهان در کمال تعجب همگان همین شخصی  که انگار بند نافش رو با "نه" بریده بودن، گفت "آره"!
حالا حتماً پیش خودتون فکر میکنین که: خوب، اینکه چیز عجیبی نیست! سیاستمداره دیگه و از قدیم هم که گفتن سیاست پدر و مادر نمیشناسه! دروغ گفتن و انکار کردن هم که برای اونا درست عین آب خوردن میمونه... ولی واقعیت امر اینجاست که این جریان فقط محدود به این قشر "هفت خط" جامعه نیست، هرچند در این مهم هیچ احدی به پای اونها نمیرسه و نخواهد رسید.
از شما چه پنهون که توی همۀ آدما این توانایی خدادادی وجود داره، منظورم توانایی انکار کردنه، منتها درست به مانند بقیۀ چیزها توی زندگی کم و زیاد داره، شدت و ضعف داره. بعضیها اصلاً انکار نمیکنن و خودشون هم نمیدونن که انکار نمیکنن، بعضیهای دیگه اهل انکار نیستن و البته میدونن که انکار نمیکنن، اونایی هم هستن که انکار میکنن و ملتفت هستن که انکار میکنن و دستۀ آخر اونایی هستن که انکار میکنن و حتی روحشون هم خبر نداره که از منکران فی الارض هستن :)
و امان از دست دستۀ آخر! همۀ عمر رو در حال انکار کردن بعضی چیزها توی زندگی هستن. چنان انکار میکنن جلوی تو که تو حاضری دست رو روی همۀ کتابهای الهی بذاری و قسم بخوری که "این آدم هرگز این چیزهایی رو که انکار میکنه انجام نخواهد داد"! یعنی اصلاً هم جای تعجبی نیست که توی نوعی اینچنین تحت تآثیر این انکارها قرار بگیری و باورشون کنی چون حتی خودشون هم اینقدر که انکار کردن دیگه اونچنان باورشون شده که اصولاً اصل حقیقت از یادشون رفته... و درست مثل سیاستمدار ما که یک روزی همه رو به تعجب واداشت، این دستۀ آخریها هم ناگهان میزنن زیر تموم اون "انکاریاتشون"... و تو در انتها پیش خودت فکر میکنی که "خورشید هیچوقت زیر ابرها باقی نمیمونه و روزی بالاخره با گرماش حتی به سراغ تو هم خواهد اومد"!

عمری که گذشت: 52. در راه بود

گاهی با خودم فکر میکنم که اگر قریب به سه دهۀ پیش اون اتفاق زندگی من رو زیر و رو نکرده بود، امروز این زندگی من به چه شکلی بود! آیا من همین آدمی بودم که امروز هستم؟ آیا این همه اتفاقی که به شکلهای مختلف توی این سه دهه افتاد باز هم میفتادن؟ سؤال زیاده و بیشتر از اونها براشون جواب وجود داره، جوابهایی که البته همه اشون فرضی هستن چون به هر طریقی که بود اون اتفاق افتاد و باعث شد که من امروز اینی باشم که هستم، باعث شد که کلی کار درست توی زندگیم انجام بدم و در کنارش هم مسلماً کلی کار اشتباه، مثل همۀ آدمهای دیگه توی این کرۀ خاکی، همۀ آدمهایی که از پوست و گوشت و استخون درست شدن، مثل همۀ آدمهایی که جایزالخطا هستن... اونچه که مسلم بود اما در اون بهار زیبا با هوایی بسیار مطبوع هیچ کدوم از حوادثی که در حال رخ دادن بودن اشتباه به نظر نمیومدن، نه برای من و نه برای تمامی کسانی که دور و بر ما بودن و از این جریان اطلاع داشتن!
دیگه کاملاً مشخص بود که پا به ماهه. توی  کوچه و خیابون هر کسی ما رو میدید از نگاهش مشخص بود که چه سؤالی داره از توی ذهنش عبور میکنه: کی وقتشه؟ دکترش بر اساس محاسبات خودش و طبق تاریخ شروع آخرین عادت ماهیانه روزی رو مشخص کرده بود ولی من ته دلم میدونستم که اون روز درست نیست. آقای دکتر محاسبات علمی خودش رو داشت و من هم مال خودم رو. نمیتونم بگم که کاملاً هم غیر علمی بود ما من و بالاخره من هم به طریقی روز رو حدس میزدم چون وقتی پای به دنیا اومدن این کوچولوهای معصوم به وسط میاد، هیچ بنده ای قادر نیست که روز و تاریخ دقیقش رو معین کنه، یک طورهایی بعضی اوقات هر وقت که دیگه از اون محیط گرم و مرطوبشون خسته بشن، بوق و کرنایی میزنن و آهنگ خروج رو سر میدن. من ولی نمیدونم چرا انگار بهم الهام شده بود که روزش دقیقاً اون روز خواهد بود و هر کسی که میپرسید میگفتم: شما فکر میکنین که من علم غیب دارم ولی متوجه خواهید شد که چقدر در این مورد حدسم درسته!
اون دوران که نه اینترنتی در کار بود و نه دنیای اطلاعات به شکل امروزی بود تنها منبع کسب اطلاعات برای ما یا فرمایشات اطباء بود و یا مطالبی که در کتابها میشد پیدا کرد. طبق اطلاعاتی که ما در اختیار داشتیم و بهمون گفته شده بود، هفته های آخر علی الخصوص پیاده روی کمک زیادی به مادر و به پروسۀ وضع حمل میکرد. از روز اولی که شناخته بودمش همیشه بهم گفته بود که چقدر از زایمان ترس داره و این دیگه انگار آویزۀ گوشم شده بود و به طریقی ترسش رو به من هم منتقل کرده بود. به همین خاطر همه اش دنبال راههای سالمی بودم که از این ترس کم کنم و در عین حال کمکی هم به جریان وضع حمل باشه. نتیجتاً سعی میکردم که تا اونجایی که ممکن بود باهاش پیاده روی برم. بعضی از روزها شاید ساعتها قدم میزدیم و راه میرفتیم و وقتی به خونه برمیگشتیم دیگه رمق برامون باقی نمونده بود.
دخترعمه قرار بود که از کشور همسایۀ بالادستمون براش مهمون بیاد. از دوستای قدیمی داییش بود که در مسافرتی که پیشش رفته بود ظاهراً با این خانم آشنا شده بود و بعدش هم تماس تلفنیش رو باهاش حفظ کرده بود. کلاً دختر عمه در حفظ روابط کارش خیلی خوب بود. دوستیش با این خانم که از ماها خیلی مسن تر بود اونقدر نزدیک شده بود که پای تلفن کلی از ماها براش گفته بود. وقتی اومد اولین سؤالی که کرد این بود که: پس بچه کجاست؟! من خودم رو برای دیدن "نی نی" آماده کرده بودم...
و نهایتاً خانم مهمون به آرزوش رسید توی اون چند روزی که مهمون خونۀ ما بود. درست همون شب بدو ورودش ما تا صبح نتونستیم بخوابیم چون همه اش دردهای جور و واجور داشت و ناآروم بود. صبح سر میز صبحانه وقتی که مهمونمون ما رو دید با لبخندی مهربونانه که انگار همیشه بر لب داشت گفت: ای بابا، مثل اینکه شما دوتا دیشب رو اصلاً نخوابیدین! از قیافه هاتون کاملاً معلومه که کوچولو کل شب رو بیدار نگهتون داشته...
بعدازظهر همون روز حوالی ساعت یک و دو بعدازظهر بود که اولین دردهای جدی شروع شدن. و حدس بزنین که اون روز چه روزی بود؟ بله، درست همون روزی بود که من حدسش رو زده بودم یعنی دقیقاً یک هفته قبل از تاریخی که دکتر بهمون داده بود. حسابی دستپاچه شده بودم و نمیدونستم که چیکار باید بکنم! به بیمارستان زنگ زدم. اونور خط همینکه شنید بچۀ اوله خنده ای کرد و گفت: اصلاً نگران نباشین! زایمان اول ممکنه تا 24 ساعت هم طول بکشه!... بعدش هم گفت که هر وقت فاصلۀ بین دردها حدوداً به ده دقیقه تا یک ربع رسید اونوقت دوباره تماس بگیر که ما براتون آمبولانس بفرستیم.
بعد از گذشت چند ساعتی و کمتر شدن فاصلۀ بین دردهاش سرانجام دوباره با بیمارستان تماس گرفتم. قرار شد آمبولانس بیاد ولی بعد از نیم ساعتی خبری ازشون نشد. دوباره تماس گرفتم و این دفعه با حالتی عصبی باهاشون صحبت کردم، و اونا بازم سعی کردن من رو آرومم کنن با این جمله که: "دفعۀ اولشه، طول میکشه و نگران نباش!" و آمبولانس بالاخره اومد و خیلی سریع به بیمارستان رسوند ما رو. اونجا مامای کشیک فوراً معاینه اش کرد. از من پرسید که آیا مایل هستم که تمام مدت بالای سرش باشم که جواب من به طور قطع مثبت بود. با اینکه برام خیلی این جریان تازگی داشت و همه اش تصویر پدرهای در حال انتظار پشت در اتاق زایمان جلوی چشمم بود، ولی هرگز حاضر نبودم که این تجربۀ استثنایی رو توی زندگیم از دست بدم و از اون مهمتر فکر میکردم که این کمترین کاریه که از دستم برمیاد! واقعیت انکارناپذیر اینه که ما آقایون بچه هامون رو به دنیا میارن و درسته میذارن توی بغلمون و ما حتی تصورش رو هم نمیتونیم بکنیم که تا به اونجای کار چه دردها و مشقتهایی که بابتشون  کشیده نشده!
ماما بهم گفت که دهنۀ رحم خیلی باز شده ولی هنوز خیلی کار داره و این جریان شاید ساعتها هنوز به طول بیانجامه. ازم خواست که روپوش مخصوصی به تن بکنم و کلاهی مخصوص رو بر سر بذارم و بعدش میتونم برم توی اتاق پیشش. وقتی از در وارد اتاق شدم متوجه شدم که سالن بزرگی هست و بین مریضها رو با پارابن از هم جدا کرده بودن به طوریکه صدای بقیۀ "زائو"ها هم شنیده میشد... در اون لحظه با خودم فکر کردم که دیگه چیزی نمونده و سرانجام این انتظار به زودی به پایان خواهد رسید. تنها آرزوم در اون دقایق پایانی این بود که هر دو سالم و سلامت به مقصد برسند.

ادامه دارد

درد "دل زار"

خاطرم هست وقتی که تازه پامون رو توی این دیار گذاشته بودیم و به قولی "آشخور" درست و حسابی بودیم، همۀ بومیهایی که به طریقی باهاشون تماس پیدا میکردیم دائماً از وضعیت هوا و موقعیت جوی اینجا حرف میزدن. برای ما این موضوع کمی عجیب به نظر میرسید. سر در نمیاوردیم که چرا اینها اینقدر به صحبت کردن در مورد هوا علاقه مند هستن. بعدها کم کم دوزاریمون افتاد که این بنده خداها از فقدان آفتاب و کوتاه بودن فصل گرماست که این به درد دچار شدن و با خودمون فکر کردیم که بهتره بهشون نخندیم که خندیدن به دیگری مساویه با اینه که روزی به سرت خواهد اومد. و این چیزی بود که به من به کرات ثابت شده بود.
خداییش هم اون سالهای اول اینجا آب و هواش در مقایسه با امروز خیلی بد بود. نه بهار درست و حسابی وجود داشت و نه تابستونی، کل سال تشکیل شده بود از نیمه پاییز، شبه پاییز، پاییز و زمستون و در طی این فصول سرما بود که بیداد میکرد. ولی به مروز زمان که اوضاع جوی همۀ دنیا تغییر کرد و کار به جایی رسید که همین چند سال پیش در وطن برف بود که میبارید و کولاک میکرد، و اینجا که مثلاٌ نزدیک به قطبه هوایی ملایم و نیمه بهاری داشت! راه دور چرا بریم، همین چند ماه پیش در سفری که ناگهانی و بالاجبار به وطن کردم، برای راه لباس زیادی به تن نکردم و به خیال خودم فکر کردم شاید که در بدو ورود گرمم بشه، و چشمتون روز بد نبینه که چه سرمایی توی فرودگاه در انتظارم بود. از شانس بدم هم دقیقاً همون روز قحطی تاکسی و ماشین توی فرودگاه بود. خلاصه که سرتون رو درد نیارم که چندین ساعت در هوای آزاد مثل بید لرزیدم و توی دل اول به خودم و بعدش به این اوضاع نابسامان جوی عالم بد و بیراه بود که نثار کردم.
حالا امسال اینجا و کلاً قسمت اعظم این قاره هنوز روی تابستون رو درست وحسابی به خودش ندیده، همه اش باد و بارون بوده و به شکلی سرما. یعنی میخوام بگم که غر و لنده که از این طرف و اونطرف از همه میشنوی که: اینم شد شانس؟ پس تابستون کو؟ دیگه این آب و هوا هم شورش رو درآورده و... چقدر بشر جداً حافظه اش ضعیفه در بعضی موارد و یادش میره!... ولی خوب رسانه ها و مطبوعات خودشون رو این چند روز اخیر خفه کردن  با دادن خبر گرمایی که قراره چند روز آینده بیاد و البته بیشتر از دوسه روز هم قرار نیست که مهمون این دیار باشه! میبینین تو رو به خدا، هر چقدر هم که سعی میکنی که به این جریان هوا فکر نکنی و دیگران رو همه اش نصیحت میکنی که: بابا، زیاد بهش فکر نکنین و هر چقدر هم که بیشتر فکر کنین بیشتر اعصابتون رو خورد میکنه، بازم خودت میایی و اینجا راجع بهش مینویسی :) دیدین گفتم که نباید دیگران رو به سخره گرفت، حالا خودم هم انگار به همین درد اینجاییها دچار شدم که با وجود این همه مطلب برای نوشتن، ناخودآگاه انگشتانم فقط خواستند که درد این "دل زار" رو با شما در میون بذارن... آخیش، حالا دلم یک کمی خنک شد :)

عمری که گذشت: 51. خودت و خودت

دنیایی که توش بچگیهام رو گذروندم خیلی تغییر کرد، هم دنیای پیرامونم و هم دنیای درونم. هرگز در دوران طفولیتم فکرش رو نمیکردم که یک روزی دیگه توی اون مملکت نباشم و باقی عمرم رو در غربت سر کنم، هرگز فکر نمیکردم که اگه یک روزی بخوام بچه دار بشم باید دور از چشم و گوش همۀ عزیزانم باشه. اونجا در وطن در چنین شرایطی کلی کس و کار هست که در کنارت باشن و همه جوره حمایتت کنن، چیزی که در غربت کلاً معنایی نداره، خودتی و خودت! و تازه ما که دلمون نمیخواست که عزیزان به واسطۀ دور بودنشون و کاری از دستشون برنیومدنشون بیشتر نگران حال ما بشن، بایستی مضافاً بر نگرانیهای خودمون از آیندۀ نامعلوم سعی میکردیم که این جریان رو از اونا مخفی هم نگهداریم.
روزا میگذشتن بر منوال همیشگیشون و بزرگترین اتفاق هر روز ما رشد این مهمون کوچولوی در راه بود. دیگه به طور ظاهری کاملاً قابل رؤیت بود. خوشبختانه توی اون دیار در اون دوران، از لحاظ خدمات پزشکی برای مادران باردار برنامه و کمکهای بسیار خوبی موجود بود و احتمالاً هنوز هم هست. برای هر خانم بارداری و جنینش دفترچه ای تنظیم میکردن که در اون تمام برنامه  هفته به هفته از قبل مشخص بود، یعنی اینکه کی باید برای معاینات به خدمات درمانی مراجعه بشه. خیلی هم تأکید داشتن که همۀ این معاینات مرتب و به طور دقیق صورت بگیره و به ازای هر معاینه مهری به دفترچه زده میشد. تازه بعد از به دنیا اومدن بچه هم این معاینات برای خود بچه ادامه داشت و به هم چنین تمامی واکسن هاش. نکتۀ جالب اینجاست که اگر کسی همۀ این معاینات رو دقیق انجام میداد در انتها دولت بعد از وضع حمل مبلغی رو به عنوان کمک به خانواده میداد که تا اونجایی که در خاطرم هست مبلغش کم هم نبود. میگفتن که این پول رو دولت  به عنوان مرهمی بر درد زایمان و وضع حمل به مادرا میده که البته خیلی هم دور از واقعیت به نظر نمیرسید ولی تصور من این بود که هدفشون در نهایت انجام شدن همۀ معاینات بود.
 درسته که این بالا گفتم که در غربت خودتی و خودت، ولی خوب اگه آدم دوستای خوبی توی همین غربت پیدا کنه شاید کمی از این "خودتی و خودت" کاسته بشه. و این چیزی بود که دقیقاً در مورد ما اتفاق افتاده بود. دوستای خوب و نازنین که خدا همگیشون رو حفظ کنه حسابی هوای ما رو توی اون شرایط داشتن. مرتب بهمون سر میزدن و دعوتمون میکردن و ازمون میخواستن که پیششون بریم... و یکی از اون روزا توی اون ماههای اواسط دوران حاملگی، یکدفعه زنگ در خونه امون زده شد و کسی نبود به جز دختر مهربون و زن و شوهر همسایه اش که انواع و اقسام غذاهای خوشمزۀ خونگی رو به عنوان ویاروونه درست کرده بودن و با خودشون آورده بودن! خلاصه حسابی همۀ ما رو سورپریز کردن با این کار صمیمانه و مهربانانه اشون... اون روز شاید برای چند ساعت هم که شده کمبود خانواده رو در اون شرایط کمتر حس کردیم.
صحبت پیشی مون رو قبلاً براتون کرده بودم و اینکه چطور بعد از نقل مکان کردن دوباره پیش ما برگشته بود. راستش حالا دیگه با اومدن مهمون کوچولو من شخصاً خیلی از بودنش راضی نبودم چون با داشتن فقط یک دونه اتاق یک کمی برامون سخت میشد، از طرفی هم دلم نمیومد که بخوام سر راه بذارمش. تا یک روز که ما چندین ساعتی رو بیرون از خونه بودیم و ظاهراً فراموش کرده بودیم که در بالکن رو باز بذاریم که جناب پیشی دسترسی به خاکش داشته باشه، وقتی برگشتیم دیدیم که به واسطۀ بوی وحشتناکی اصلاً نمیشه وارد اتاق شد. آقا پیشیه، حیوون بیچاره، دیگه نتونسته بود خودش رو نگهداره و به فرش کف اتاق یک صفای درست و حسابی داده بود! بعد از اون هر چقدر هم فرش رو شستیم و اسپریهای معطر کننده زدیم بوی بد نمیرفت که نمیرفت! چاره ای جز این نبود که همۀ پنجره ها رو باز میذاشتیم و چند روزی خونه رو به همون حال ول میکردیم. این شد که هر دو متفق القول به این نتیجه رسیدیم که راهی به جز خلاص شدن از دست این حیوون نداریم چون در انتها سلامتی مهمون کوچولو در میون بود.
فکر میکنم که در دومین معاینۀ سونوگرافی بود که دکتر گفت که جنس بچه رو میشه تشخیص داد اما توی اون سالها و توی اون کشور رسم نبود که جنس رو به پدر و مادر بگن حتی اگر میپرسیدن و میخواستن بدونن. امروزه این جریان کمی تغییر کرده انگار و در صورت پرسش والدین و در صورتی که بچه توی سونوگرافی در موقعیت درستی قرار گرفته باشه، بهشون گفته میشه... راستش برای من اصلاً فرقی نمیکرد که پسر باشه یا دختر، تنها چیزی که حائز اهمیت بود سالم بودنش بود. البته که از اونایی که دختر داشتن همیشه شنیده بودم که دخترها  یک نزدیکی و قرابت خاصی با پدراشون دارن و این به خودی خود کنجکاوی من رو برای داشتن دختر برمی انگیخت.
زمستون رو دیگه آروم آروم پشت سر گذاشته بودیم و بهار با سبزیهاش و با عطر همیشگیش داشت خودش رو نمایون میکرد. چند ماهی بیشتر به روز موعود نمونده بود و ما بیصبرانه منتظر بودیم. من سعی میکردیم که از درس و مدرسه عقب نمونم و تا اونجایی که در توانم بود واحدها رو به قولی "پاس" کنم ولی از شما چه پنهون که به هیچ عنوان کار ساده ای نبود. خود درسها که به خودی خود سخت بودن و من هم که کلاً باهاشون مشکل داشتم و این اتفاق بزرگ در شرف وقوع هم به همۀ ماجرا دامن میزد. از همۀ اینها مهمتر مسئلۀ مالی ما بود که به طور کامل تحت الشعاع تعداد امتحان های گذرنده شده قرار داشت، ولی همۀ اینها در اون روزهای بهاری شاید زیاد مهم به نظر نمیومدن چون ما  حواسمون جمع این جریان بود که همه چیز تا روز آخر خوب پیش بره.

ادامه دارد  

آبی در آسیاب بیگانه ستیز

عصر اینترنته و دوره زمونۀ تبادل اطلاعات. تا فقط چند دهۀ پیش مردم به زور از طریق نامه و تلفن با هم تماس داشتن، تازه اونم توی یک شهر. اگه شهراشون با هم یکی نبود همین تلفن و نامه هم زیاد واضح و مبرهن نبود و سر راهش کلی مشکلات وجود داشت، حالا دیگه ارتباطات بین کشورها رو نمیخوام وارد جزییاتش بشم چون به مراتب قضایا سخت تر و پیچیده تر میشد و همون نامه ای که توی یک شهر ظرف یکی دو روز به دست گیرنده میرسید ممکن بود هفته ها توی راه بمونه، بسته به فاصله و مسافت بین فرستنده و گیرنده.
امروزه خیلیها یک تلفن همراه دستشونه که وصله به اینترنت و مجهزه به انواع و اقسام نرم افزاهای ارتباطی که هر جای دنیا که باشی کافیه یک جایی وای فی مجانی به تورت بخوره تا بتونی از این سر دنیا به اون سر دنیا در یک چشم به هم زدن تماس رو برقرار بکنی... چی بگم والله! جل الخالق جداً!
 قدیما مسافرت که میرفتی یک چیز مشخص بود: از همۀ اون چیزهایی که به طور معمول خبر داشتی، بیخبر میموندی! ما هم بر طبق عادت این سالهای اخیر برای فرار از آب و هوا و جو حاکم بر "جشن نیمۀ تابستان" این دیار گفتیم بیرون بزنیم. از شما چه پنهون که این روز مشخص در این کشور، هر ساله مملکت تبدیل میشه به صحرای برهوت و همۀ بومیها میزنن به دامن طبیعت به قصد نوشیدن و نوش جان کردن تا سر حد مرگ...
توی هتل به رسم این روزا بساط وای فی علم بود یعنی تا موقعی که توی خود هتل  و حتی تا چند ده متریش بودیم اینترنت به راه بود و دسترسی به برنامۀ وایبر، که هموطنان گرامی در وطن اونقدر ازش استفاده های مشروع و نامشروع کردن که بیچاره سرورهاشون دیگه نمیکشه و آدم مجبوره متوسل به برنامه های دیگه بشه...
تمام روز رو به عادت توریستها تا جا داشت چرخیدیم و سعی کردیم که از هوای دل انگیز که در فعلاً در شهر و دیار خودمون یافت می نشود، استفاده ببریم. وقتی که پا رو از درگاه ورودی هتل به درون گذاشتیم، وایبر صداش دراومد، پیغامی بود از دوستی از کشور همسایه، و دوستی بسیار قدیمی. این اواخر تازه راه افتاده بود و از امکانات مدرن اینترنتی بهره میبرد بنابرین اومدن پیغام ازش برام عجیب نبود. با این وصف کنجکاو شدم که ببینم چی نوشته. نوشته بود: "اگر خبر تروریست آدمکشی در... را شنیدی ما همه سالم هستیم"! برق سه فاز از سرم پرید! یعنی چه اتفاقی افتاده بود؟! اصلاً مگه ممکنه چنین چیزی توی اون شهر اتفاق بیفته؟! شهری که خودم سالهای سال توش زندگی کرده بودم و حتی پسرم در اونجا به دنیا اومده بود. توی اون شهر قرنی یک بار هم اصولاً اتفاقی نمیفته تا چه برسه به خبرهای تروریستی!
تلویزیون رو روشن کردم ولی هیچ خبری در این مورد نبود. بعد هم تمام سایتهای خبری رو که سراغ داشتم توشون گشتی زدم ولی باز هم چیزی پیدا نکردم... تا بالاخره چندین ساعت بعد موفق شدم خبرش رو پیدا کنم. جوون دیوانه ای درست در مرکز شهر کلی آدم رو با ماشین زیر گرفته بوده و چندین نفر رو کشته بوده و تعداد زیادی رو زخمی کرده بوده...
متأسفانه از این مهجورین همه جای دنیا پیدا میشه و ظاهراً این جور اتفاقها که معمولاً اکثراً در "دیار رؤیاها" اونور آب میفته،  توی سالهای اخیر بیشتر شده و به این قاره هم سرایت کرده... و امروز توی اخبار جایی خوندم که این دیوانۀ ضارب ظاهراً خارجی تبار بوده در اون کشور که این موقعیت خارجیها رو که همین الانش هم زیاد خوب نیست بهتر نمیکنه و آبیست که در آسیاب بیگانه ستیزان ریخته میشه که آسیابشون همینجوریش هم این روزا خوب داره توی این قاره میچرخه.     

عمری که گذشت: 50. دوست دیرین 2

از وقتی به دنیا میایی تا به اون روزی که بخوای برای همیشه وداع بگی آدمای زیادی میان توی زندگیت، از پدر و مادر و خانواده بگیر تا دوست و آشنا و غریبه. والدین و خانواده همیشه جایگاه خاص خودشون رو دارن و همیشه تو زندگیت باقی خواهند موند، یعنی تا موقعی که در قید حیات هستن البته. بقیۀ آدما هستن که بعضیهاشون وارد زندگیت میشن و گاهی چند صباحی میمونن و گاهی هم بیشتر، بعضیهاشون دوستی چند روزه وچند ماهه باهات دارن و برخیهاشون چند ساله. توی این دوستها اما چند تایی هم ممکنه بیان و برای همیشه توی زندگیت باقی بمونن، اگر شانس داشته باشی... دوست همیشگی توی این دنیا کم پیدا میشه، اگه پیدا شد باید قدرشون دونست و نذاشت به هر قیمتی که شده از دست بره... دوست دیرینه ام اینجوری وارد زندگیم شد و از همون روز اول بهم این حس رو داد که نیومده که بره، بلکه میخواد برای همیشه دوست و رفیقم باقی بمونه.
اومدن دوست دیرینه و بودنش در شهرمون بهم یک آرامش خاصی میداد. با اینکه میدونستم دلیل اونجا بودنش خیلی جالب نبود و دائم نگرانش بودم. حال و روز خوبی نداشت. مجبور شده بود که زن و دوتا بچه رو تنها بذاره و فرار کنه. خانمش رو تا به اون روز ندیده بودم. اینطور که خودش تعریف میکرد زن خوب و مهربونی به نظر میرسید. آخرین باری که به کشور محل تحصیلش سفر کرده بودم چند سال قبلش بود. اون موقعها خودش و دو تا برادرش توی یک خونۀ مجردی زندگی میکردن و هر سه تاشون دانشجو بودن. زندگیشون به معنای واقعی کلام دانشجویی و مجردی بود. میدونستم که خیلی دلش میخواد که هر چه زودتر تشکیل خانواده بده ولی شیطنتهایی که سه تا برادری تو اوی کشور میکردن اصلاً با ازدواج و زندگی خانوادگی سازگار نبود! وقتی سال بعدش پای تلفن بهم گفت که ازدواج کرده از فرط تعجب به جای دو تا شاخ داشت چهار تا روی سرم سبز میشد! و بعدش هم بلافاصله بچه دار شدنش اون هم نه یکی بلکه دوتا!
اون زمان  کشوری که درش تحصیل میکرد زیر طوق دیکتاتوری بود بسیار غدار. وقتی شهروندهای کشورش با اتباع خارجی میخواستن ازدواج کنن این جناب بایستی شخصاً اجازه میداد و زیر مدارکشون رو امضاء میکرد. کسی هم که به سادگی اجازۀ خروج از کشور رو نداشت. بنابرین دوست دیرین بعد از ازدواجش با این خانم مجبور بود شاید سالها صبر کنه تا این اجازه صادر بشه و از اونجاییکه از طرف دیگه اگه میموند ممکن بود به کشور خودش که در حال جنگ بود فرستاده بشه که اونم خودش قوز بالای قوز میشد. نتیجتاً اینطور شده بود که چاره ای به جز این ندیده بود که زن و بچه هاش رو بذاره و به کشور ما بیاد. از همۀ اینها بدتر اینکه خانمش رو به محض تقاضای ازدواج با یک خارجی هم از کارش اخراج کرده بودن هم از خونه های دولتی بیرون انداخته بودن! خلاصه که سرتون رو درد نیارم، توی وضعیت نابسامانی به سر میبردن و این نابسامانی اونا دوست دیرین من رو روز و شب بود که عذاب میداد. نه درست میتونست غذا بخوره و مرتب به واسطۀ استرسهای عصبی دل دردهای شدید داشت و از خواب هم که طبعاً خبری نبود.
بندۀ خدا توی این شرایطش و به خاطر مهربونی بیش از اندازه اش حاضر شده بود که هر روز بیاد و با اون زبون ترکی کار کنه. با اون شرایط روحیی که داشت و با در نظر گرفتن اینکه کلاً یاد دادن ترکی استانبولی به کسی که زبون مادریش آذریه، این کار اونقدرها هم آسون به نظر نمیرسید و گاهی باعث میشد که یک اصطکاکهایی در اون میون به وجود بیاد. ولی خوب در انتها این تلاشها جواب داد و اون هم در امتحان شفاهی مورد پذیرش استاد قرار گرفت. این قضیه برای من خوشحالی بسیاری رو فراهم کرد چون این موفقیت باعث میشد که اون یک قدم بزرگی در راه ادامۀ تحصیل برداشته باشه هر چند که شادی رشته ای نبود که زیاد مورد دلخواهش باشه.
دوست دیرینه آروم و قرار نداشت. روزهاش رو خودش هم نمیدونست که چطور میگذرونه. مرتب به دوستها و آشناها سری میزد و سعی میکرد که تا به طریقی وقت رو بکشه. در همین فاصله برادر کوچکترش، همونی که در کشور محل تحصیلش با هم توی خونۀ مجردی زندگی میکردن به دیدار اون و پسرداییهاشون اومد. برادرش قبل از اون به این سرنوشت در به دری گرفتار شده بود. از خود دانشگاه پلیس دستگیرش کرده بود و یک راست به فرودگاه برده بود تا به برای شرکت در جنگ به کشور خودشون فرستاده بشه. خدایی بود که دوست دیرینه با داشتن چند آشنا و با پرداخت کلی باج سبیل موفق شده بود پلیس زورگو و فاسد اون دوران اون کشور رو راضی بکنه که برادرش رو به کشور خودش نه بلکه به هر جایی که خودش میخواد بفرستند. با این تفاسیر برادرش موفق شده بود به کشور قطبی فعلی ما فرار بکنه و تقاضای پناهندگی کنه و کار اقامتش هم به زودی درست بشه.
وقتی به خونۀ پسرداییها رفتم و برادرش رو اونجا دیدم خیلی خوشحال شدم. چندین سالی میشد که ندیده بودمش.  تغییر زیادی نکرده بود. دائم سیگار بر لبش بود و از کشور جدیدش سخن میبرد. به دوست دیرینه میگفت که به هر قیمتی که شده باید کارهات رو ردیف کنیم که تو هم به اونجا بیایی. خیلی از این کشور خوب میگفت و از اینکه چقدر شرایط زندگی و کار کردن توش خوبه. خودش در کشور قبلی دانشجوی رشتۀ پزشکی بود و با این فرارش درسش ناتموم مونده بود. ازش در مورد ادامۀ تحصیلش سؤال کردم. پاسخش این بود که تصمیم داره به هر شکلی که شده درسش رو به اتمام برسونه ولی اول باید زبان رو درست و حسابی یاد بگیره.
دوست دیرین تصمیم گرفت که مدتی به پایتخت بره. تصمیم بدی به نظر نمیومد و نیاز به عوض کردن آب و هوا رو داشت. با صحبتهایی که برادرش کرده بود میدونست که شاید چاره ای به جز این نداشته باشه که پناهنده شدن به اون کشور رو امتحانی بکنه، ولی خبر از اون نداشت که این راه بس دراز بود و صعب، و اینکه به اون زودیها قرار نبود که زندگیش ثبات پیدا کنه و به آرامش برسه.

ادامه دارد

ادب از که آموختی؟

هر ساله این این موقعها که میرسه یعنی آخرهای بهار و همون خرداد ماه خودمون، یکی از اتفاقات مهمی که توی این جامعۀ قطبی میفته گرفتن دیپلم دانش آموزهاست! علامت تعجب رو گذاشتم چون کسایی که در این دیار نبودن و با رسم و رسومات این کشور آشنایی ندارن به طور حتم این جملۀ من تعجبشون رو برمی انگیزه. قریب به یک هفته کل ترافیک شهر مختل میشه به واسطۀ کامیونهایی که پر از دانش آموزهاییه که همگی یک کلاه مخصوص به سر دارن و در حال بزن و برقص و بنوش و عربده کشیدن هستن و بوقهایی در دست دارن که صدای دلنوازش رو به صدا درمیارن تا گوش هر عابری رو برای چند دقیقه ای به درد بیارن...
جداً چقدر بعضی چیزها در جوامع ما و اینجا متفاوت هستن! به یاد دیپلم گرفتن خودم افتادم. یک تیکه کاغذ پاره به دستمون دادن و گفتن: "اصلش رو متأسفانه نمیتونیم بهت بدیم. هر وقت که وضعیت نظام وطیفه ات رو مشخص کردی تازه اون موقع میتونی اصلش رو دریافت کنی"! جالب اینجاست که سالها بعد که به طریقی وضعیت نظام وظیفه مشخص شده بود،  به یاد این برگه و سند مقدس افتادم. با خودم گفتم که برم و اون رو بگیرم. کاشف به عمل اومد که در جابجایی بین این دبیرستان و اون دبیرستان دیگه اصل مدرک اصلاً وجود خارجی نداره... اینم از دیپلم ما!
و اما برگردیم به داستان این دیار و عشقشون به دیپلم. اون رو یک مدرک مهم میدونن و بنده خدا پدر و مادرها کلی باید هزینه کنن برای این جشن و سرور، در حالیکه از دهۀ شصت میلادی کلاً این دیپلم به عنوان مدرک رسمی تحصیلی ملغی شده. والله ما که بعد از گذشت چندین دهه در این مملکت سر از بعضی از رسم و رسوم اینا درنیاوردیم. آخه یکی نیست ازشون بپرسه که دیپلم گرفتن توی این دور و زمونه هم هنریه که این همه بوق و کرنا دست میگیرین و این همه سر و صدا راه میندازین؟! حالا تازه جریان جشن دیپلم که هیچی نیست و در انتها آدم میگه، باشه خوب! برای نوجوونهای در شرف جوون شدنه و برای شادیشونه و در نهایت برای بچه ها هر کاری که بکنی کم نکردی چون اونا آیندۀ ماها هستن. ولی شما رو به خدا، در سال 2015 میلادی هستیم، عصر مدرن و عصر اینترنت. آخه توی این دیار که به قول خودشون این همه پیشرفت کردن و کلی جریانها رو که جوامع شرق هنوز درگیرش هستن و شاید تا سالها هم هنوز باشن، دیگه پشت سر گذاشتن، اونوقت آدم بیاد داوطلبانه یکی رو به عنوان شاه حفظ کنه و سالانه میلیارد میلیارد هزینه خودش و خانواده اش کنه؟ بعد هم که ازشون میپرسی: آخه چرا؟ جواب بگیری که "خانوادۀ سلطنتی ما تبلیغی برای کشور ما هستند"! وقتی میگم من سر از کار این ملت درنمیارم، باورم کنین! نمیگم خیلی سر از فرهنگ و آداب رسوم وطنیهای خودم درمیارم، به هیچ وجه! اونجا رو هم اگر زیر ذره بین ببرین، ایرادهاست که میشه کرور کرور پیدا کرد... و در انتها شاید میبایست که سعی کرد تا از همۀ فرهنگها قسمتهای خوبش رو گرفت و بدهاش رو به هر قیمتی که شده پشت سر گذاشت. به قول شیخ اجل، سعدی شیرازی، "گفتند: ادب از که آموختی؟ گفت: از بی ادبان! آنچه در او ناپسند دیدم از آن پرهیز کردم..."

عمری که گذشت: 49. ترکی آذری به استانبولی

وقتی که نوجوون بودم و گاهگداری توی رؤیاهای دوران نوجوونی خودم فرو میرفتم به آینده زیاد فکر میکردم، به اینکه چطور یک روزی بزرگ میشم و برای خودم مردی، به اینکه درسم رو میخونم و با کسی که دوستش دارم ازدواج میکنم و تشکیل زندگی میدم... ولی توی این رؤیاها هرگز به بچه دار شدن فکر نکرده بودم، هرگز به تصوراتم این موجودات کوچولو راه پیدا نکرده بودن، و حالا رو در روی این ماجرا قرار گرفته بودم. و از شما چه پنهون سنی هم نداشتم! یعنی در مقایسه با جوونای امروزی که توی این سن و سالا تازه احساس میکنن که بند نافشون رو زدن و دوران طفولیت رو دارن پشت سر میذارن...
اتفاقی بود که دیگه افتاده بود، اتفاق خوبی بود ولی در عین حال خیلی غیرمترقبه و پنهان کردنش بعد از مدتی غیرممکن. به دوستای نزدیک یکی یکی گفتیم، اول دخترعمه و بعد دختر مهربون و بعدش هم زن و شوهر همسایه اش که خودشون خیلی دلشون بچه میخواست و تا به اون روز موفقیتی حاصل نکرده بودن. راستش رو بخواین گفتن به اونا به خصوص به شوهرش اصلاً راحت نبود و به من که احساس خوبی دست نداد... اما میومدیم سر اصل داستان، یعنی گفتن به خانواده ها در وطن. از اونجاییکه میدونستیم که مادرش چقدر حساس و دلرحمه و اگر بفهمه چقدر این ماجرا باعث نگرانیش ممکنه بشه، تصمیم گرفتیم که کلاً در طول دوران بارداری حرفی به وطنیها نزنیم. تصمیم آسونی نبود، دروغ گفتن و پنهان کاری کردن هیچوقت راحت نیست به خصوص وقتی که توی خمیرمایۀ آدم هم نباشه. از طرف دیگه بعد از یک مدتی بالاخره به صورت ظاهری همه چیز آشکار میشد و البته درسته که اون زمونا خبری از وب و دوربینهای دیجیتالی وصل به رایانه ها در کار نبود و اصولاً چیزی به نام پی سی یا کامپیویتر شخصی وجود خارجی نداشت، ولیکن در مقابلش مرتب ازمون تقاضای عکسهای تازه میکردن. هنوز کمکی وقت داشتیم و به قول معروف هر چیز به وقتش، موقعش که میشد بایستی تو عکسها یک طوری از هنرهای استتارگری استفاده میکردیم و این "کوچولو بعد از این" رو توی عکسها به شکلی مستتر میکردیم.
بعد از این خبر بزرگی که بهمون داده شد سعی کردم که فکرم رو روی درسها و امتحانات متمرکز کنم. هر چی بیشتر سعی میکردم کمتر نتیجه میگرفتم. اصلاً انگار گروه خون من و گروه خونی درسها توی اون شهر و اون کشور در اون سالها به هیچ وجهی به هم نمیخوردن. این هم روی روحیۀ من تآثیر منفی داشت به طور دائم و هم به طریقی در وضعیت مالی ما، چون اگر در طول ترم به اندازۀ کافی واحد نمیگذروندم اجازۀ گرفتن ارز از وطن رو بهم نمیدادن یا اگر هم میدادن کم و زیادش میکردن.
اون هم از روز اولی که به اون کشور اومده بود به کلاسهای زبان رفته بود و در مجموع زبان رو در عرض اون مدت کم بد یاد نگرفته بود. قصد ادامۀ تحصیل داشت و به مانند همۀ هموطنان که در اینجا یا قصد خوندن رشته های مهندسی رو دارن یا پزشکی، اون هم از این قاعده مستثنی نبود و عشقی خاص به رشتۀ پزشکی میورزید. به گفتۀ خودش در دوران کودکیش  یکی از دوستای خوبش رو به واسطۀ بیماری از دست داده بود و این اتفاق از همون موقع این انگیزه رو درش ایجاد کرده بود که یک روزی پزشک بشه. منتهای مراتب ظاهراً این انگیزه در طول دوران تحصیل تا دیپلم اونقدرها هم قوی نبوده که باعث بشه معدل خیلی خوبی در آخر داشته باشه. حالا که در خارج از کشور امکان تحصیلات براش وجود داشت و به خصوص از کنکور و اون رقابتهای سخت میون دانش آموزها در وطن خبری نبود، سر "پل صراط"، به خاطر نداشتن نمره های بالای دیپلم پذیرشش در اون رشته ها عملاً غیرممکن به حساب میومد. بهش پیشنهاد داده بودم که دیپلمش رو برابری بده و در صورت لزوم با خوندن درسهای تکمیلی شانس ورود به دانشگاه رو پیدا کنه. یک شانس دیگه ای هم وجود داشت و اون ورود به رشتۀ ترجمه بود. از اونجایی که ترکی زبان مادریش بود شاید میشد در اون رشته براش پذیرش گرفت. خودش با این پیشنهاد من موافقت کرد.
با دانشگاه و مسئولش که تماس گرفتیم گفت باید از وطن مدرکی دال بر ترک بودنش ارائه بده و بعدش هم با استاد مسئول زبان ترکی در دانشکدۀ ترجمه تماسی گرفتیم و وقت ملاقات خواستیم. این کار رو دوست دیرینه برامون انجام داد چون خودش فارغ التحصیل ترکیه بود قبل از این اینکه با من آشنا بشه و توی دانشکدۀ ترجمه آشنایی داشت.  در اون روزها مدتی بود که از کشور محل تحصیلش بعد از فارغ التحصیل شدنش عملاً فرار کرده بود و به شهر ما اومده بود. زمان، زمان جنگ بین وطن و همسایه اش بود و دوست دیرینم اهل اون کشور همسایه بود. دیکتاتور معروف کشور همسایه رابطه ای بسیار عمیق با دیکتاتور کشور محل تحصیل دوست دیرین داشت به طوری که به محض تموم شدن درس، دانشجوهای هموطنش در اون کشور یکراست به فرودگاه فرستاده میشدن و از اونجا هم مستقیم به کشور همسایه... نیاز به سرباز و "دیوارهای گوشتی" در جنگ خیلی زیاد بود به طوری که اگر کسی رو به سربازی فرامیخوندن رفتنش به سربازی با خودش بود و ترخیص شدنش با کرام الکاتبین!
به همراه دوست دیرینه و خودش به ملاقات  این استاد زبان ترکی در دانشکدۀ ترجمه رفتیم. برای اون دسته از خواننده های عزیزم که آشنایی به زبونهای ترکی ندارن یک توضیح کوچیک بدم که ترکی که در وطن تکلم میشه یا همون آذری تفاوتهای فراوونی با ترکی استانبولی داره و رشتۀ ترجمه در اون دانشگاه بر اساس ترکی استانبولی بود و نه ترکی آذری!
استاد خوش برخوردی بود و جدی در عین حال. بعد از کمی صحبت با اون متوجه شد که ترکی استانبولیش خیلی قوی نیست. گفت که در واقع مانعی بر سر راهش نیست ولی باید به طوری جدی روی ترکی استانبولی کار کنه و در انتها باید بره و امتحانی شفاهی ازش گرفته بشه. دوست دیرینه بهش قول داد که شخصاً در یادگیری بهش کمک کنه. و خلاصه اینطور شد که بعد از اون دوست دیرینه که خودش به طور موقت پیش پسرداییهاش سکنی گزیده بود تا وضعیتش معلوم بشه و ببینه به قول خودش چه خاکی باید به سر خودش بریزه در اون شرایط، هر روز به خونۀ ما میومد و سعی میکرد که ترکی آذری اون رو که در اصل زبون مادریش محسوب میشد، مبدل کنه به ترکی استانبولی، کاری که سالها قبل با من کرده بود، تنها با این تفاوت که من ترکی آذریی که یاد گرفته بودم برام زبون بیگانه بود و فراگرفته هام سطحی، ولی مال اون عمیق و در برخی شرایط غیر قابل تغییر.

ادامه دارد

از هر چیز بدت بیاد...

داشتم برای همکارم ضرب المثل "آدم از هر چی که بدش بیاد سرش میاد" رو توضیح میدادم. ترجمه کردن بعضی از این ضرب المثلها و اصطلاحات خیلی کار آسونی نیست ولی به هر زور و کلکی بود بالاخره حالیش کردم. دلیل اینکه چرا این ضرب المثل به ذهنم رسید خودش داستان دیگه ایه. راستش اینجایی که من سالهاست شاغل هستم بخش آی تی (فناوری اطلاعات) اون توی این ده سال اخیر روز به روز رشد پیدا کرده و بزرگتر شده. با هر کسی هم که صحبت میکنی ازشون ناراضیه و خلاصه به طریقی خون به دل همه کردن به واسطۀ قدرت طلبیشون و بی اهمیت بودنشون به احتیاجات باقی تشکیلات. این اواخر بهمون خبر رسیده که رئیس اعظمشون قصد داره که پیشنهادی بده به هیئت مدیره که کل این تشکیلات به دو بخش عظیم تقسیم بشه،  آی تی و بقیه. بدین طریق همۀ اون گروههایی که کارشون در رابطه با آی تی هست و در حال حاضر به این بخش بزرگ آی تی تعلق ندارن رو هم ببره توی بخش خودش... حالا این احتمال وجود داره که گروه نوپای ما هم به نوعی درگیر این قضیه بشه و ماهایی که هر روز از زور حرص از دست این "آی تی چیها" خون جیگر میخوریم در نهایت خودمون هم بشیم جزوشون... و آدم از هر چی بدش میاد سرش بیاد. :)
از جریان هر چی آی تی و آی تی چی که بگذریم - هر چی کمتر راجع بهشون حرف بزنم اعصابم راحت تره و فشار خونم زیر 12 باقی میمونه :) - کلاً این یک حسی هست که همیشه در من وجود داشته، یعنی اینکه آدم زیاد نباید از خیلی چیزها توی زندگی بدش بیاد و دائم احساس نفرت بکنه چون در عمل بهم ثابت شده  که در اون صورت یک روزی یک جایی در کمینم نشسته! نمیدونم شاید هم برای بیشتر آدمها اینجوری نباشه و هرگز چنین چیزی رو در زندگی تجربه نکنن، به قولی من چه میدانم! اما این رو هم به هیچ عنوان نمیشه فراموش کرد که از قدیم و ندیم میگفتن که "تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها"، مگه نه؟ :)

عمری که گذشت: 48. نقطۀ عطف

آدم وقتی برمیگرده و به سالهایی که تو عمرش گذشته نگاه میکنه به یقین هستند سالهایی که فقط اومدن و گذشتن بدون اینکه اثر خاصی توی زندگی گذاشته باشن، یعنی شاید بیشتر عمر آدمها بدین منوال گذشته باشه، اما تک و توک هم دورانی رو میشه توی گذر عمر پیدا کرد که به طور قطع تعیین کننده هستن، به طریقی شاید نقاط عطفی توی زندگی آدم باشن... میتونم بگم که اون تابستون توی زندگی من یکی از بزررگترین نقاط عطف زندگیم شد به طوری همۀ زندگیم رو برای همیشه تغییر داد.
با اینکه چندین سال بود توی اون کشور ساکن بودم ولی فرصت زیادی پیدا نکرده بودم که به جاهای مختلفش سرکی بکشم. دلم میخواست که یک موقعیتی پیش میومد تا شهرهایی رو که تا به اون موقع ندیده بودم سیاحت میکردم. بعد از برگشتنش از وطن موقعیت رو مناسب دیدم برای برآورده کردن این ایده. پیشنهاد دادم که از این بلیطهای قطار که باهاش میشد در طول یک مدت مشخص توی کل کشور بدون محدودیت مسافرت کرد، بخریم و خلاصه یک گشتی توی اون مملکت بزنیم.
در مجموع کشور خیلی بزرگی به حساب نمیومد و هنوز هم نمیاد. جزو کشورهای مینیاتوری این قاره محسوب میشه. در نتیجه مسافتها اونقدر طولانی نبودن که نیاز به شب موندن در شهرها باشه، بنابرین سفرها رو به اون شکل برنامه ریزی میکردیم که یک شهر رو انتخاب میکردیم واول صبح میزدیم بیرون و تا آخر شب دوباره به خونه برمیگشتیم. گاهی هم البته پیش میومد که ساعت قطارهایی که باید عوض میکردیم به هم نمیخوردن و تا چندین ساعت توی ایستگاههای راه آهن منتظر میموندیم... من حیث المجموع سفرهای بدی از آب در نیومدن و اون یکی دو هفته رو تا اونجایی که جا داشت در اون کشور سیر و سفر کردیم.
دیگه تابستون هم رفته رفته داشت به پایانش نزدیک میشد. دختر عمه هم قرار بود که به زودی از وطن برگرده چون به باز شدن دانشگاهها و از سر گرفته شدن درسها مدت زیادی نمونده بود. من هم باید آروم آروم خودم رو برای ترم و سال جدید آماده میکردم. اول ترم قرار بود که با یکی از بچه های هم دانشکده ای بشینیم و برای یکی از امتحانها درس بخونیم...
 و درست همون موقعی که فکر میکنی همه چیز مرتبه و زندگی داره یواش یواش شکل آرومی به خودش میگیره، از آسمون  جریانهای جدید بر سرت نازل میشه: بهم گفت که عقب انداخته! دفعۀ اول نبود این جریان ولی این دفعه از شما چه پنهون توی دلم یک دفعه هری ریخت. سعی کردم آرامش خودم رو حفظ کنم و توی دلم به خودم دلداری بدم که چیزی نیست ولی اصلاً کار آسونی نبود. آخه به هیچ عنوان شرایط خوبی نداشتیم و اومدن یک موجود کوچیک و معصوم به این دنیایی که خود ما داشتیم به زور خودمون رو توش لنگون لنگون میکشوندیم، دور از انصاف به نظر میومد، بیشتر از همه در حق اون طفل!
یک  هفته ای گذشت ولی خبری نبود. باید مطمئن میشدیم. به داروخونه رفتم و یکی از اون تستها خریدم. اون سالها هنوز اونقدر رایج نشده بودن اینجور تستها و به گفتۀ مسئول فروش توی داروخونه خیلی هم مطمئن نبود ولی به هر حال از هیچی که بهتر بود. خریدن این تست درست مصادف شد با روزی که دوست هم دانشکده ایم به خونۀ ما اومده بود که با هم درس بخونیم. با هم توی آشپزخونه نشسته بودیم و تلاشمون بر این بود که به هر قیمتی از پس اون امتحان بربیایم، ولی من دل توی دلم نبود و هر کاری میکردم حواسم رو نمیتونستم جمع کنم. درست توی همین فاصله اون به دستشویی رفت و تست رو به کار گرفت. درست به خاطر ندارم که چه مدت باید منتظر میموندیم، اما اونچه در ذهنم باقی مونده اینه که به من انگار که یک عمر گذشت...
به دوستم گفتم که من یک لحظه برم و یک سری به اتاقمون بزنم. و وقتی وارد اتاق شدم و رنگ تست رو دیدم، رنگ از خودم پرید! باورم نمیشد! در اون لحظه فقط به این فکر میکردم که حالا باید چه کار کنیم و اصولاً چه میشد کرد! باید پیش دوستم برمیگشتم و به درس خوندن ادامه میدادم ولی مگه دیگه میشد درس خوند! تمام سعی خودم رو کردم تا به روی خودم نیارم. دلم نمیخواست فعلاً تا همه چیز مشخص نشده کسی از این جریان بویی ببره! با خودم فکر کردم که "چرا اینقدر خودت رو آزار میدی، پسر؟! هنوز که صددرصد معلوم نیست و یارو توی داروخونه هم که گفت این تستها خیلی مطمئن نیستن..." و با این فکرها یک کمی آرامش پیدا کردم... ولی اون ته ته دلم از همون ثانیۀ اول هم میدونستم که واقعیت چیز دیگه ایه، میدونستم که یکی از بزرگترین اتفاقهای زندگیم در شرف جریانه، و ندایی در اعماق وجودم بهم میگفت که این نقطۀ عطف زندگیته، نقطه ای که بعد از اون زندگیت برای همیشه عوض خواهد شد.
چند روز بعد برای اینکه دیگه کاملاً خاطرمون جمع بشه به نزد پزشک رفت و این بار آزمایش درست و حسابی داد. وقتی که جوابش رو گرفت و نتیجه رو بهم گفت شاید دیگه اونقدرها هم تعجب نکردم... عصر همون روز قرار بود سری به خونۀ دوستای مشترکمون با دختر مهربون بزنیم.  راستش هیچ کدوممون حال و حوصلۀ رفتن نداشتیم ولی از اونجایی که قول داده بودیم زشت بود اگر نمیرفتیم.
خونۀ این دوستان رو داشتن تعمیرات میکردن به همین خاطر توی ساختمونشون یک آپارتمان کوچیکی رو به طور موقتی در اختیارشون گذاشته بودن. توی اون دیار داستان بلیطهای بخت آزمایی تازه راه آفتاده بود. فرقش با بلیطهای وطنی ما این بود که شماره ها از قبل معلوم نبودن و از بین یک تعداد اعداد چند عدد رو خودت انتخاب میکردی. ما هم هفتۀ قبلش برای اولین بار گفتیم شانسمون رو امتحان کنیم. از اونجایی که یک سری اعداد خاص رو انتخاب کرده بودیم، دقیقاً این اعداد توی ذهنم بودن. تلویزیونشون روشن بود و به زودی قرار بود قرعه کشی کنن. میزبانها هم  در این لاتاری شرکت کرده بودن  و آقای خونه با بیصبری منتظر بود تا اعداد اعلام بشن. و وقتی عددها رو اعلام میکردن، ما زیر لب میگفتیم که "این رو که ما زدیم..." و سرتون رو درد نیارم آخر کار کاشف به عمل اومد که از شش عدد قرعه کشی شده پنج تاش درست بوده! ما که از صبحش توی حالتی گیج و منگ به سر میبردیم، نگاهی به هم کردیم و گفتیم: "انگار یه چیزایی میبریم..."... و هفتۀ بعدش کلی پول برده بودیم که در انتها همه اشون پای بازپرداخت قرضها رفتند. به طور قطع پولهای برد تأثیر زیادی رو زندگی ما نگذاشتن، ولی مهمونی در راه بود که با اومدنش میرفت که آیندۀ هردوی ما رو سالیان سال و چه بسا برای همیشه رقم بزنه.

ادامه دارد  

نصیحت پشت گود

همیشه اون نصیحتهایی که به دیگران میکنی انجام دادنشون کار ساده ای نیست، یعنی اینکه میگن که گفتن بعضی چیزها ساده تر از عمل کردن بهشونه، در اصل بیخود نیست. این اصطلاح "پشت گود نشستی میگی لنگش کن" هم به احتمال بسیار زیاد از همینجا سرچشمه گرفته، درست مثل اینایی که میشینن پای تماشای مسابقات ورزشی گوناگون و گاهی هم حنجره هاشون رو تا سر مرز پاره شدن میبرن با فریادهایی که میکشن و انتظارات بیجایی که از ورزشکارهای بیچاره از همون "پشت گود" دارن...
حالا این داستان پشت گود هم شده حکایت عموناصر. این بنده خدا، عموناصر رو میگم، از زمانی که یادش هست نصیحت کردن رو خیلی دوست داشته. نه به خاطر اینکه از ازل احساس پدربزرگ بودن میکرده ها، به هیچ عنوان! ولی خوب از اونجایی که تو زندگیش به جز خیر خلق رو نمیخواسته و نمیخواد، بنابرین همیشه از در خیرخواهی اونچه رو که به ذهنش میرسه و احساس میکنه به صلاح خلق خداست باهاشون تقسیم میکنه. تا اینجای کار البته هیچ اشکالی درش نیست - یا حداقل بیشتر اوقات در خیال خودش اینجوریه، چون شوربختانه همۀ انسانها همیشه، و تأکید میکنم باز هم "همیشه"  طاقت شنیدن نصیحت رو ندارن - ایراد از اونجایی شروع میشه که نصیحتهای آدم که زمانی خودش در پرتابش به سمت بالا سهمی داشته، یک روزی برگرده و بر اساس قانون "هر آنچه که بالا رفت، یک روزی هم پایین خواهد اومد" بر ملاج خودش فرود بیاد :)
بله، نصیحت خودم که زندگی رو نباید سخت گرفت و بعضی چیزها و بعضیها رو به معنای واقعی کلام باید اهمال کرد، به طوری ناگهانی بر سر خودم فرود اومد. ولی چکار میشه کرد و گاهی اوقات بعضی چیزها جداً دست خود آدم نیست. دلم نمیخواد بازم به سن و سال ربطش بدم، اما یک سری چیزها به مرور زمان برای آدم بیشتر غیر قابل تحمل میشه، و برای عموناصر هم دورویی و دورنگی یکی از اون چیزهاست! اصلاً انگاری که یک آلرژی جدید به لیست آلرژیهاش اضافه شده باشه... و پیش خودش فقط فکر میکنه که بعضی آدمها چقدر ابلهانه سرشون رو به مانند کبک زیر برف کردن و خبر از "انتهای" خودشون ندارن!

عمری که گذشت: 47. خوشبختی، میهمانی خجالتی

بعد از یک زمستون پر تلاطم و پر از حادثه نیاز به تابستون آروم و بدون دغدغه کاملاً در هر دوی ما حس میشد. نمیتونم بگم که همه چیز به صورت نرمال دراومده بود با این اسباب کشی ما و دور شدن از اون محلۀ کذایی، ولیکن یک آرامش نسبیی به زندگیمون حکمفرما شد.
دخترعمه تصمیم گرفت به وطن سری بزنه چون هم خودش خیلی دلتنگ بود و هم ظاهراً از اونطرف خیلی بهش اصرار کرده بودن. جاش توی خونه بعد از رفتن خیلی خالی احساس میشد به خصوص  با اون حالتهای بامزه اش که در حال صحبت کردن از دستاش باید برای رسوندن منظورش استفاده میکرد. خودش میگفت که  بهش میگفتن که "اگه دستهای تو رو بگیرن دیگه قادر به حرف زدن نخواهی بود".
اتاق کوچیکه رو توی همون بهار گذشته به پسر جوونی اجاره داده بودن که شغلش نصب شیروونی و سقف بود. بچۀ بدی نبود ولی فقط یک مشکل فنی کوچیک وجود داشت که موجبات خنده رو برای ما تا مدتها فراهم آورده بود. بندۀ خدا مثل خیلی از کارگرهای زحمتکش دیگه هر روز که به خونه برمیگشت، بعد از یک روز کار طاقتفرسا توی گرمای اون سال، وقتی با لباس کار وارد خونه میشد، رایحۀ خیلی مطبوعی رو با خودش به همراه نداشت و خلاصه تمام فضای آپارتمان رو "بویی دل انگیز" پر میکرد! بعد هم لباس کارش رو همونجا توی راهرو درمیاورد و آویزون میکرد. دخترعمه که اتاقش درست جلوی در ورودی واقع شده بود با اینکه در اتاقش بسته بود ولی همۀ این بوهای خوش رو استنشاق میکرد و همینکه صدای بسته شدن در اتاق رو میشنید با اسپریی خوشبو کننده بیرون میومد و خلاصه تا اونجایی که جا داشت به جنگ این رایحه های مطبوع میرفت. تا مدتها این جریان ادامه داشت و عکس العملی از جوون کارگر دیده نمیشد تا یک روز که دخترعمه به عادت همیشگی اسپری رو در راهرو به کار گرفت، پسرک از در بیرون اومد و با حالت عجیبی پرسید: "این چه بوی عجیبیه که توی خونه میاد؟" :) دیدن  این صحنه برای ما اونقدر خنده دار بود که کم مونده بود از زور خنده روده بر بشیم. از اون خنده دار تر حالت عصبانیت دختر عمه بعد از این جریان بود که با غیظ خاصی میگفت: "من عطر و ادکلن میزنم اونوقت پسرۀ ابله میگه چه بوی عجیبی!"
آخ که وقتی یاد اون روزا میفتم چقدر دلم تنگ میشه برای اون سادگیها و اون بی ریاییها، برای اون لحظه های خوب! ولی خوب همۀ زندگی هم البته اینجوری نبود. مشکلات و تلخیهای دیگه ای هم در کنارش بود، مشکلات مالی بود، پیش نرفتن درسها بود و همۀ اونها به کنار اون حس خوب که یک زندگی مشترک باید داشته باشه هنوز اونجور که باید وجود نداشت. راستش رو بخواین همه اش احساس میکردم که از زندگیش با من راضی نیست و البته به دفعات شکایت کرده بود... وقتی که دوستمون، دختر مهربون، خبر داد که حال عمه خانم اصلاً خوب نیست و شاید دیگه مدت زیاد دووم نیاره، بعدش زمانی زیاد نگذشت که خبر بد نهایی به گوشمون رسید. بیچاره دخترعمه! توی اون سن جوونی از دست دادن مادر براش اصلاً کار آسونی نبود. به همین خاطروقتی اون بهم گفت که باید به وطن برم تا برای دخترعمه تسلی خاطری باشم، من هیچ اعتراضی نکردم. قرار به رفتن ابدا نبود و چنین چیزی توی برنامه هامون نبود. ته دلم اما میدونستم که دلیلش برای رفتن چیز دیگه ایه و میخواد به طریقی از من فاصله بگیره.
اون تابستون وضعیت مالی خیلی خراب شده بود به طوری که چاره ای نبود به جز اینکه هر کاری که به آدم میدادن انجام بده. از اونجاییکه اون دوران دانشجوهای خارجی توی اون کشور اجازۀ کار نداشتن حق انتخاب زیادی برای کار کردن وجود نداشت. تنها کارهایی که میشد یک پول بخور و نمیری ازش درآورد یا فروش روزنامه بود یا توزیع اعلامیه و یا کار توی رستوران و بار اون هم اگه آدم آشنا داشت و شانس میاورد. اوائل تابستون یکی از بچه ها بهش پیشنهاد شده بود که توی دیسکوتکی که چند ده کیلومتری خارج شهر واقع شده بود کار کنه و چون خودش امکانش رو نداشت به من پیشنهاد داد. من هم که توی اون شرایط از خدا خواسته بودم با کمال میل پذیرفتم. کارش فقط  دو روز آخر هفته بود و پولش بد نبود ولی بازم کفاف نمیداد. بنابرین به سراغ فروش روزنامه و پخش اعلامیه هم رفتم. دیگه تقریباً هر روزم رو یک طوری با این کارا پرمیکردم.
بعد از رفتن اون به وطن دور و برم توی خونه خیلی خالی شد. جالب اینجاست که عصرها که به خونه برمیگشتم تنها همدمم همون پسرک معطر بود که توی آشپزخونه  با داستانهای جورواجورش از روز کاریش حرف میزد برام  و  سرم رو گرم میکرد. به غیر از اون وقتهای دیگه ام رو با دوست دیگه ای که از طریق دختر مهربون با خودش و خانمش آشنا شده بودیم، میگذروندم. این دوست و خانمش با دختر مهربون توی یک ساختمون زندگی میکردن و توی اون مدتی که دختر مهربون به اونجا نقل مکان کرده بود خیلی با هم جورشون جور شده بود. توی یکی از سرزدنهای ما به خونۀ دختر مهربون خلاصه ما رو با هم آشنا کرده بود و بعد از اون هم دیگه رفت و آمدها حسابی خانوادگی شد. مرتب به خونه های هم سر میزدیم یا وقتی هوا خوب بود پیاده رویهای طولانی انجام میدادیم... این دوست که البته از من چند سالی بزرگتر بود حدوداً همزمان با من از وطن خارج شده بود و به هوای درس خوندن به اونجا اومده بود. از بدشانسیش قانونهای ارز تحصیلی رو درست چند ماه بعد از خروجش تغییر دادن و طفلک اونم موند مابین هوا و زمین. درس رو برای همیشه بوسید و عملاً گذاشت کنار و مشغول به کار شد. میگین چه کاری؟ معلومه دیگه، روزنامه فروشی اون هم از نوع هر روزش... اون روزا توی اون تابستون که اتفاقاً حسابی هم گرم بود، همسرهای هر دومون به وطن رفته بودن و به شکلی ما همدرد بودیم، شاید برای اون یک کمی هم سختتر بود چون از اون مردهایی بود که توی خونه دست به سیاه و سفید نمیزد و با نبودن عیالش به معنی واقعی کلام فلج میشد.
به هر روی اون چندین هفته به هر شکلی که بود گذشت و زمان برگشتنش رسید. دقیقاً یادم هست که پروازشون که به پایتخت بود تأخیر زیادی پیدا کرد و مجبور شدن که مسافرا رو شب نگه دارن و روز بعدش با پرواز داخلی اومد.  به فرودگاه به پیشوازش رفتم. وقتی دیدمش احساس کردم که خیلی تغییر کرده توی اون مدت کوتاه. دیگه اونی که همه اش بهانه جویی میکرد نبود. به خونه که رسیدیم چیزی گفت که من رو خیلی به تعجب انداخت! گفت: " توی این مدت فهمیدم که نمیتونم بدون تو باشم"! و من متوجه شدم که حسم غلط نبوده، حسی که به من از مدتها قبل گفته بود که یک جای کار توی این داستان میلنگه! ولی در اون لحظه صادقانه میگم که خیلی خوشحال شدم و بعد از مدتها احساس کردم که خوشبختی شاید اونقدرها هم در دوردستها قرار نگرفته بوده، خوشبختی شاید در همون نزدیکیها خودش رو پنهان کرده بوده تا در اولین فرصت سری به من بزنه. فقط چه افسوس که سر زدن این میهمان خجالتی خیلی طولانی نشد و به زودی راهش رو کشید و رفت تا سالهای سال من رو تک و تنها بذاره...

ادامه دارد  

"کلمۀ پ"

بعضیها نمیدونم چه جریانیه که به این کلمۀ "پیری" اینقدر حساسیت دارن! خوب همونطور که نوزادی و کودکی و نوجوونی و جووونی و میانسالی دوره هایی از زندگی هستن، پیری هم یک بخشی از اونه دیگه! ولی خوب از یک طرف دیگه هم میتونم درکشون کنم، چون ظاهراً اصلاً چیز خوبی نیست! نمیدونم چرا قدیمیهای ما همه اش وقتی میخواستن ما بچه ها رو دعا کنن، میگفتن: "پیر شی الهی"؟ بچه که بودم هر کی برام این دعا رو میکرد ته دلم بهم برمیخورد. تو دلم میگفتم: آخه اینم شد دعای خیر؟! البته اون عزیزا منظورشون چیز دیگه ای بود و از ته دل آرزو میکردن که عمر طولانی داشته باشی. این رو طبیعتاً بزرگتر که شدم فهمیدم... یعنی اگر بزرگ شده باشم و اگر فهمیده باشم!
واقعیت اینجاست که آدما درون خودشون رو میبینن و حس میکنن، چیزی که دیگران به هیچ عنوان نمیتونن ببینن. دقیقاً به همین خاطره که آدما از درون خودشون رو ممکنه کاملاً جوون ببینن و بعد هم به طریقی "آینه اشون" رو گم کنن و مرتب هم راه برن  و به دیگران سعی در اثبات این رو داشته باشن که "من هنوز هم که هنوزه جوونم"! خوب معلومه که آدم وقتی دائم در این توهمات به سر ببره، دلش نمیخواد که کسی این "کلمۀ پ" رو هی به رخشون بکشه، مگه نه؟ :)
راستش، همین روزا بیست و هشتمین زادروز پسرمه. هر چی فکر میکنم که این 28 سال چطوری گذشت و من متوجه نشدم، جوابی براش پیدا نمیکنم. وقتی بهش نگاه میکنم، دست خودم نیست، باورم نمیشه. باورم نمیشه که این همه سال گذشته باشه... و باز دست خودم نیست (آی شماهایی که به کلمۀ پ حساسیت دارین، گوشاتون رو بگیرین اگر طاقت شنیدنش رو ندارین) و تنها چیزی که به ذهنم میرسه، کلمه ای نیست به جز کلمۀ پ.